چرا در جهان کنونی از هر٢۰۰ نفر، یک نفر برده است

و

چرا زنان برده بردگان هستند؟

بخش اول: اشکال بردگی نوین و بستر رشد آن

لیلا پرنیان

در نزد اکثریتی از مردم جهان، بردگی تصویری مربوط به گذشته است. تصویری از انسان هایی در غل و زنجیر که در قرن های گذشته به عنوان برده خرید و فروش می شدند. کارشناسان محاسبه کرده اند که حدود ١٣ میلیون نفر از مردم بین قرن ۱۵ تا ۱۹ به عنوان برده فروخته شدند. (۱)

اما امروزه و تحت حاکمیت سرمایه داری امپریالیستی بیشتر از هر زمان دیگری در تاریخ، زنان، کودکان و مردان به بردگی گرفته می شوند. به عبارتی می توان گفت که علیرغم تاریخ طولانی برده داری، اما در دهه های اخیر خصوصا از دوران گلوبالیزاسیون و جهانی شدن سرمایه داری این پدیده در اکثر کشورهای جهان جهش وار افزایش یافته است.

آخرین آمار منتشر شده توسط سازمان بین المللی کار – آی ال او-(ILO) و بنیاد واک فیری (Walk Free) حاکی از آن است که حداقل چهل میلیون و سیصد هزار نفراز مردم جهان – بیش از سه برابر دوران تجارت برده – به بردگی مدرن کشیده شده اند.

البته هم سازمان جهانی کار و هم واک فری به این واقعیت اذعان دارند که رقم چهل میلیون و سیصد هزار نفر یک تخمین محافظه کارانه است. بسیاری از محققان بر این باور هستند که تعداد بردگان جهان «مدرن» حداقل نزدیک به دو برابر آماری است که توسط سازمان بین المللی کار منتشر شده است.

اما مختصات این بردگی نوین چیست یا به عبارت دیگر چرا به آن بردگی مدرن گفته می شود؟ در جامعه سرمایه داری قرار است که کارگر این آزادی را داشته باشد که نیروی کار خود را یا «آزادانه» بفروشد یا این که گرسنگی بکشد. دوم این که با فروش نیروی کار امکان بازتولید نیروی خود را داشته باشد. اگر چه این تعریف در اکثر موارد بخصوص در کشورهای فقیر و تحت سلطه صدق نمی کند و در مقابل فروش نیروی کار حتی قادر به تامین و بازتولید نیروی کار خود نیستند، اما بردگی انسانها بسیار فراتر از این است. در بردگی «آزادی» در فروش نیروی کار حذف می شود و تنها اجبار عمل می کند. زور و اجبار، ضرب و شتم، تحقیر و توهین، اذیت و آزارهای جسمی و جنسی عمل می کنند. بردگان یا رسما خرید و فروش می شوند و یا تحت نام قرارداد و کنترات معامله می شوند.

بردگی در بسیاری از کشورها رسما غیر قانونی است. اما این غیرقانونی بودن، باعث نشده که بردگان در روز روشن و یا به شکل مخفی از طریق باندهای مافیایی، در جامعه معامله شوند. در بسیاری از کشورها بردگی یک پوشش قانونی یافته و در حقیقت، زندگی بردگان توسط باندهای مافیایی کنترل می شوند. «حق و حقوقی» که در قراردادها و کنترات ها، برای کارفرما منظور می شود، در حد «مالکیت» بر انسان است. سئوال این است که چرا در جهانی که هر روز در عرصه علم و تکنولوژی پیشرفت های سرسام آوری صورت می گیرد و توانائی تولید برای رفاه کل بشریت موجود است، میلیون ها نفر اسیر مناسبات و روابط برده داری هستند؟ چرا و به چه علت به ازای هر ۲۰۰ نفر، یک نفر قربانی برده داری مدرن در جهان وجود دارد؟ چرا و به چه علت زنان، این نیمی از جمعیت جهان، چنان به انقیاد کشیده شده اند که سه نفر از هر چهار برده جهان «مدرن» را در «صنعت سکس» تشکیل می دهند؟

این سئوالاتی است که تلاش داریم در این نوشته به آن بپردازیم. اما قبل از آن به عمده اشکالی که بردگی نوین در جامعه سرمایه داری به خود گرفته است، می پردازیم.

۱- بردگی جنسی که بر اساس استثمار جنسی عمدتا زنان و کودکان دختر صورت می گیرد

۲- بردگی در کار خانگی که این عرصه نیزعمدتا زنان را در بر می گیرد

۳- بردگی کودکان دختر و پسر

۴- بردگی در کارهای تولیدی، مزارع، معادن و کار ساختمانی

۵- اشکال دیگری از بردگی هم چون حمل و پخش اجباری مواد مخدر

۱- بردگی جنسی: تن فروشی در جهان پدیده نوینی نیست. تن فروشی پیوسته به مثابه یکی از آسیب های اجتماعی که قربانیان اصلی آن را زنان تشکیل می دهد، شناخته شده است. اما به فروش گذاردن تن زنان و کودکان دختر از طریق بردگی جنسی پدیده ای است متفاوت و پیچیده که در شرایط کنونی جهان ابعاد وسیع و بی سابقه ای را به خود گرفته است. این پدیده با مناسبات سرمایه داری در هم پیچیده و عمیقا پیوند خورده و به یکی از ستون های مهم سودآوری و ایدئولوژیک آن بدل شده است.

شکار زنان به ویژه زنان جوان از کشورهای جهان سوم و کشورهای اروپای شرقی و حتی از اقشار ضعیف و تحتانی کشورهای پیشرفته و قدرتمند، توسط شکارچیان انسان وابسته به مافیاهای تجارت انسان، مهم ترین و بزرگ ترین بخش تجارت بردگی را تشکیل می دهد. زنان جوان که اکثرا زیر ۲۰ سال سن دارند پس از به دام افتادن برای سرویس دهی جنسی به مردان، به کشورهای ثروتمند و یا شهرهای بزرگ در کشور خود انتقال داده می شوند. شیوه ها و ابزار مختلفی برای شکار این زنان جوان به کار برده می شود. یکی از این شیوه ها این است که آنان را از طریق آشنایی با مردان جوان و سپس به دام انداختن شان از طریق معتاد کردن، تجاوز و یا با قول ازدواج؛ متقاعد و یا مجبور می کنند که به دستورالعمل های آن ها تن دهند. اما راه و روشی که به ویژه از دهه ۹۰ بعد از فروپاشی بلوک شرق معمول شد و به ویژه در کشورهای تحت ستم به کار برده شد، پهن کردن دامی بود که بتوانند زنان جوان را با وعده و قول و قرار استخدام در کشورهای ثروتمند غربی مثلا کار در رستوران ها، هتل ها و یا به عنوان منشی و مدل با درآمدهای بالا و امکان ادامه تحصیل، فریب دهند. این شیوه در بسیاری کشورهای آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین به کار برده شد.علاوه بر این ها در یک دهه گذشته استفاده از اینترنت برای به دام انداختن زنان به شدت افزایش یافته است.

بخش عمده انتقال بردگان جنسی به کشورهای پیشرفته مانند آمریکا، اروپا، استرالیا و ژاپن صورت می گیرد. تخمین زده می شود که حداقل سالانه ۱۲۰ هزار زن و کودک دختر برای استثمار جنسی به اروپا قاچاق می شوند. اما انتقال به کشورهای مجاور از نپال به هند از بنگلادش به پاکستان، از مالزی و اندونزی به استرالیا و از کشورهای منطقه خاورمیانه مانند عراق، سوریه، ایران و پاکستان به کشورهای عربی مانند امارات عربی، قطر، کویت و چین و هم چنین به شهرهای بزرگ تر در این کشورها نیز صورت می گیرد.

زنان جوانی که به کشورهای دیگر منتقل می شوند مجبورند هزینه گزاف سفر که به ده ها هزار دلار می رسد و هزینه خورد و خوراک و البته اقامتگاه در کشور مقصد را به قاچاق چیان بپردازند. اما چون آه در بساط ندارند آن ها را مجبور می کنند که در «صنعت سکس» به تن فروشی تن دهند و عمدتا برای همیشه و یا تا زمانی که بتوانند سرویس جنسی ارائه دهند، در اسارت مافیاهای تجارت انسان باقی بمانند. تا این زمان بارها و بارها توسط دلالان و انتقال دهندگان مورد تجاوز قرار گرفته اند. پاسپورت و مدارک شناسایی آن ها را گرو نگه می دارند، از آن ها فیلم گرفته می شود، به مواد مخدر معتاد می شوند، اجازه اقامت در کشور مقصد ندارند و همواره تهدید می شوند که در صورت نا فرمانی، فیلم و عکس آن ها در میان خانواده و دوستان و یا در محله شان پخش خواهد شد. هم چنین آنان را مورد تهدید قرار می دهند که اگر فکر فرار به سرشان بزند پدر و مادرشان ضربه خواهند دید و یا خواهر دیگرشان را به دام خواهند انداخت. بدین طریق، راه برگشت و یا فرار برای بسیاری از آنان بسته و زندگی شان به نابودی کشیده می شود. تحت چنین شرایطی است که آنان به بردگی جنسی کشیده می شوند.

بنا بر گزارش ها تخمین زده شده است که در آمریکا نزدیک به دو میلیون تن فروش وجود دارد. (۲) بخش بزرگی از این تن فروشان از کشورهای مختلف جهان برای «صنعت سکس» قاچاق شده اند. شاندرا ووارانتو، اهل اندونزی یکی از صدها هزار زن جوانی است که برای کار در یک هتل به آمریکا رفت ولی قاچاق چیان انسان، او را وادار به تن فروشی به مثابه برده جنسی کردند. شاندرا می گوید: «من بعد از فارغ التحصیل شدن در رشته امور مالی، مدتی را در بانکی در اندونزی کار کرده بودم ولی پس از شروع بحران مالی آسیا، کارم را از دست دادم. از آن جا که می بایستی هزینه نگاه داری دختر سه ساله ام را تامین کنم در جستجوی کار در خارج از کشور بر آمدم. شرط استخدام من در آمریکا، دانستن اندکی زبان انگلیسی و پرداخت معادل ۲۷۰۰ دلار بود. حقوقی که به من پیشنهاد شده بود حدود ماهانه ۵۰۰۰ دلار بود که برای نگاهداری دخترم که قرار بود با مادرم در اندونزی بماند، کافی بود. من همراه با چهار زن دیگر و یک مرد در فرودگاه جان اف کندی پیاده شدیم. جانی، ما را به دو گروه تقسیم کرد و تمام مدارک من از جمله پاسپورتم را گرفت و با دو زن دیگر سوار اتومبیل شدیم. پس از مدتی، اتومبیل در یک پارکینگ توقف کرد و جانی ما را سوار اتومبیل تازه ای کرد. متوجه شدم که راننده جدید به جانی مبلغی پول داد. در اینجا بود که شک و تردید من شروع شد ولی به خودم تلقین می کردم که نگران نباشم.

راننده تازه هم ما را به راه دوری نبرد و خارج یک رستوران از ما خواست پیاده شده و سوار اتومبیل دیگری شویم. سومین راننده ما را به خانه ای برد و تحویل کسی داد که مسلح بود. این شخص ما را به زور سوار ماشین کرد و به خانه ای در بروکلین برد. هنگامی که در این خانه باز شد دختر ۱۲ یا ۱۳ ساله ای را دیدم که روی زمین افتاده بود و در حالی که فریاد می زد و خون از بینی اش می آمد، چندین مرد به نوبت به او لگد می زدند.... روز بعد با اتومبیل من را به خانه ای بردند و در آنجا قاچاق چیانی که مرا به آمریکا کشانده بودند به من تجاوز کردند. آن ها به من گفتند که ۳۰ هزار دلار به آنان بدهکارم و باید با هر نوبت هم خوابگی با مردان، ۱۰۰ دلار از بدهی ام را بپردازم. من را به روسپی‌ خانه ها، آپارتمان ها، هتل ها و کازینوهای متعددی در شرق آمریکا بردند ولی من به ندرت دو روز در یک جا بودم و هرگز نمی دانستم کجا هستم یا کجا می روم. قاچاق چیان من را با زور اسلحه وادار به استفاده از مواد مخدر می کردند...... یک روز که در یک هتل برای سرویس جنسی به مردان بودم پنجره کوچکی باز بود که به همراه دختر دیگری که ۱۵ سال سن داشت فرار کردیم... خودم را به یک ایستگاه پلیس رساندم و ماجرا را شرح دادم. ولی مامور پلیس حرف های من را باور نکرد و با وجود نداشتن پول و مدارک، گفت در خیابان خطری من را تهدید نمی کند. دو مامور دیگر هم جواب مشابهی دادند....» (۳)

در گزارشی که دفتر مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل انتشار داده است تخمین زده می شود که ۱۵ درصد زنانی که در اروپای غربی مجبور به تن فروشی شده اند از قربانیان قاچاق انسان از غرب آفریقا هستند که بخش بزرگی از آنان را زنان نیجریه ای تشکیل می دهند. بیشترین تعداد زنان آفریقایی به اروپا برای «کار» در «صنعت» پورن و تن فروشی به مثابه برده «صادر» می شوند. بیش از سه دهه است که «صنعت سکس» بین ایتالیا و نیجریه در جریان است و در سال های اخیر افزایش قابل ملاحظه ای یافته است. بی بی سی در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۵ با کیمی یکی از صدها هزار زن نیجریه ای پناهنده که به دام قاچاق چیان افتاده مصاحبه کرده است. کیمی در این مصاحبه می گوید: «به ما گفتند می خواهیم زندگی شما را تغییر دهیم... وقتی به ایتالیا رسیدم به من گفتند که انتظار دارند به عنوان یک زن تن فروش کار کنم. در ابتدا نپذیرفتم. اما پس از مدتی از بی غذائی و آزار و اذیت مجبور شدم به این کار تن دهم. به مدت سه سال و سه ماه تنم را در اختیار مردان مختلف گذاشتم و ۲۷۰۰۰ یورو به قاچاق چیان باج گیر پرداخت کردم. اما آنان به این مبلغ راضی نبودند و مقدار بیشتری طلب می کردند. در نهایت از آن جا فرار کردم و خود را به خانه دوستی رساندم. اما پس از مدتی مقامات ایتالیا من را به نیجریه برگرداندند!»

باید در نظر داشت که «مهماندار» این زنان در اروپا فقط ایتالیا نیست بلکه تعداد زیادی از زنان قاچاق شده از کشورهای آفریقائی به دیگر کشورهای اروپائی از جمله آلمان، هلند، بریتانیا و... برای تن فروشی و یا کار اجباری فرستاده می شوند. مثلا بریتانیا یکی از مکان های مهم تجارت زنان جوان و کودکان دختر برای بردگی خدماتی و جنسی است. برده داری مدرن در بریتانیا حداقل صد هزار نفر را در بر می گیرد، که سن اکثریت آن ها بین ۱۴ تا ۱۷ سال است. بخش بزرگی از آنان برای سوء استفاده جنسی و اسثتمار جنسی تجارت می شوند. ۱۹ درصد از زنانی که در بریتانیا در امور خدماتی در خانه ها، سالن های ماساژ و سونا کار می کنند از خود این کشور هستند، بقیه آنها از کشورهای دیگر قاچاق می شوند. طبق آمار۸۷ درصد زنان تن فروش از هروئین استفاده می کنند. (روزنامه گاردین ۳ آوریل ۲۰۲۱)

آسوشتید پرس در اواخر سال ۲۰۱۸ گزارشی در باره قاچاق حداقل ۶۲۹ زن جوان مسیحی پاکستانی به چین را تحت نام ازدواج منتشر کرد. دلالان چینی و پاکستانی به والدین این زنان جوان که اکثرا از خانواده های فقیر مسیحی هستند، پول ناچیزی پرداخته و به آنان قول دادند که برای دختران شان همسران ثروتمند و مسیحی در چین جستجو کنند؛ اما آن ها را در چین مجبور به تن فروشی کردند. سامیه دیوید یکی از این زنان جوان بود. او پس از فروخته شدن توسط خانواده ش به عنوان عروس به یک مرد چینی، تنها دو ماه را در چین گذارند. وقتی به پاکستان بازگشت، این زن جوان قوی دیگر قابل تشخیص نبود. او حتی قادر به راه رفتن نبود. گفتارش از هم گسیخته بود و دائما می گفت از من نپرسید که آن جا چه بر سر من آمده است. سامیه بعد از چند هفته، مرد. (گاردین ۱۲ دسامبر ۲۰۱۹)

از دهه ۷۰ شمسی، دبی به مرکزی برای قاچاق زنان از ایران برای تن فروشی و خدمات جنسی در کلوب ها و سالن های ماساژ بدل شد. اما از اواخر دهه ۸۰، تجارت زنان و کودکان دختر به کشورهای دیگری مانند ترکیه، گرجستان، قطر، پاکستان، امارات متحده عربی، فرانسه، آلمان، بریتانیا و... وسعت یافت. طبق گزارش شاخص برده داری جهانی (the Global Slavery Index) ایران یکی از ده کشور اول جهان است که در برده داری «مدرن» سهم دارد.

بنا بر گزارش ایران وایر در فوریه ۲۰۱۵ که از قاچاق زنان جوان به اربیل خبر داده بود، این زنان جوان به قیمت۳۰ تا۴۰ دلار روزانه از جانب مردان خریداری می شدند. بیشترین قربانیان تجارت انسان در ایران از بین «دختران فراری» و خیل عظیم کودکان کار شکار می شوند.

روزنامه شرق در خرداد ۱۳۸۲ با انتشار گزارشی از قاچاق زنان ایرانی به کشورهای عربی، نوشت ماهانه سه تا پنج جسد این زنان به کشور باز می گردد. این گزارش از حراج ۵۴ تن زن ایرانی در فجیره امارات متحده عربی خبر داده بود.

علاوه بر افزایش روز افزون تجارت زنان و کودکان دختر از ایران برای تن فروشی، ایران به عنوان «مبدا و هم به عنوان، مقصد و محل تزانزیت قاچاق زنان و کودکان» شناخته شده است. ترانزیت برای زنان و کودکان دختر وارد شده از کشورهای افغانستان، پاکستان، بنگلادش و... برای قاچاق به کشورهای منطقه و کشورهای اروپائی است. (ژورنال بین المللی قربانی شناسی)

آن چه که به نظر می رسد تجارت زنان با این گستردگی بدون سازماندهی و دست داشتن دم و دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی امکان پذیر نیست.

۲- بردگی در کار خانگی: یکی دیگر از اشکال بردگی مدرن، بردگی برای کار خانگی است. هر ساله ده ها هزار زن از کشورهای آفریقایی و آسیایی از طریق بنگاه های کاریابی و یا به طور مستقیم برای پیدا کردن کار به کشورهای عربی از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس سفر می کنند.

طبق تخمین سازمان بین المللی کار ۲ میلیون و هشتصد هزار زن مهاجر، به عنوان کارگر خانگی در کشورهای بحرین، اردن، لبنان، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، عمان و قطر کار می کنند. اکثریت این زنان از کشورهای آفریقایی و آسیائی هستند و خیل عظیمی از آنان بدون حقوق به کار اجباری مشغول اند.

برای این که یک کارگر مهاجر در کشورهایی مثل کویت، لبنان و اردن بتواند کار کند، ابتدا باید ویزای «کفاله» را دریافت کند. در واقع ویزای «کفاله» که از طریق بنگاه ها درخواست و از جانب دولت این کشورها صادر می شود به طور قانونی و علنی برده داری و استثمار وحشیانه میلیون ها کارگر خانگی و به طور کلی کارگران مهاجر را به کارفرمایان واگذار می کند. در هر زمان که کارفرما اراده کند می تواند این کارگران را اخراج کند. این کارگران از همان ابتدای کار باید پاسپورت و یا هر نوع مدارک شناسائی خود را به کارفرما تحویل دهند. تحت سیستم «کفاله» همه گونه فشار و خشونت به کارگر خانگی اعمال می شود. ساعت کار آنان هیچ محدوده ای ندارد و تمام ۲۴ ساعت شبانه روز را باید آماده خدمت رسانی باشند. از رفت و آمد آنان گرفته تا ارتباط با خانواده توسط کارفرما کنترل و محدود می شود. بخش عظیمی از کارگران خانگی اجازه خروج از خانه ای که در آن کار می کنند را ندارند. وظایف این کارگران در خانه، نظافت و شستشو، آشپزی، خیاطی، مراقبت از کودکان و افراد مسن خانه که اکثرا پرجمعیت هستند و بسیاری کارهای ریز و درشت دیگر است. علاوه بر آن بسیاری از آنان مورد تبعیض نژادی و بردگی جنسی کارفرمایان و وابستگان مرد خانواده قرار می گیرند. به کارگران به اندازه کافی غذا داده نمی شود. این سیستم این تصور را در میان کارفرمایان ترویج می کند که کارگران خانگی را جزئی از مایملک خود بدانند و باور داشته باشند که آنان را در ازای پولی که به بنگاه ها پرداخته اند، خریداری کرده اند.

برخی از این بنگاه های کاریابی در کشور مبدا شعبه دارند و از کارگران برای پیدا کردن کار، مبالغ زیادی اخاذی می کنند. اکثر کارگران زن با نام نویسی در این بنگاه ها به دنبال کار در بیمارستان ها به عنوان پرستار و یا در صنعت هتل داری هستند. اما زمانی که پای شان به این کشورها می رسد، آنان به بردگی گرفته می شوند و با امضای فرم کفاله برای ویزا که عمدتا از مفاد آن بی خبرند، دیگر راه برگشتی برای آن ها باقی نیست. بنگاه های کار یابی در کشورهای منطقه خاورمیانه، در واقع شبکه های پیچیده مافیایی هستند که مستقیم و غیر مستقیم به پلیس و افراد موثر دولتی وصل ند.

اما شرایط سخت و مشقت کار بردگی پایان آن نیست؛ نمونه های فراوانی از زنان کارگر کارخانگی است که مورد شکنجه جسمی و جنسی قرار داده شده و یا به قتل رسیده اند. بطور نمونه بدن آریاواتی زن سریلانکایی با ۱۳ میخ و ۱۱ سوزن توسط کار فرمایش در عربستان سعودی چکش خورد، دست کستوری مونیزاتینام به دلیل شکایت از شرایط کار غیر قابل تحمل، توسط کارفرما قطع شد. جسد جوانا دما فلیس زن جوان فیلیپینی در فریزر خانه ای پیدا شد و به آرتی کارگر خانگی توسط مرد خانه تجاوز شد. علاوه بر این، تعداد قابل ملاحظه ای از کارگران کارخانگی زیر فشار شرایط غیر قابل تحمل، خودکشی کرده اند. متانت زن جوان ۲۶ ساله ای بود که خود را از یک درخت زیتون حلق آویز کرد، به فاصله چند روز کسایه زن جوان ۲۴ ساله، از طبقه هفتم در بیروت خود را به پایین پرت کرد و دو روز بعد ماداگاسکی از بالکن خانه ای به بیرون پرید و جان خود را از دست داد. بر اساس گزارش دیده بان حقوق بشر نزدیک به ۶۷ درصد از مرگ کارگران خانگی در لبنان، نتیجه خودکشی یا سقوط از ساختمان بوده است. این نمونه های شکنجه و آزار جنسی تنها نوک کوه یخی از زندگی میلیون ها برده فراموش شده کارخانگی را نشان می دهد.*

۳- بردگی کودکان: یکی دیگر از اشکال بردگی «مدرن»، بردگی کودکان است. با استفاده از فقر خانواده و یا نداشتن خانواده و سرپرست، کودکان، اجیر شده و مورد استثمار شدید و سوء استفاده های فیریکی که در موارد بسیاری همراه با سوء استفاده جنسی است، قرار می گیرند. بر اساس گزارش سازمان بین المللی کار (ILO) در سال ۲۰۱۵، بیش از ۲۵۰ میلیون کودکان کار از ۵ تا ۱۴ ساله در جهان موجود بوده است. طبق گزارش همین سازمان در سال ۲۰۱۷ در برده داری «مدرن»، یک نفر از هر چهار نفر، کودک بودند. (۴) بخش بزرگی از بردگان کودک را کودکان دختر تشکیل می دهند که عمدتا به عنوان بردگان جنسی تجارت می شوند. اما به عنوان یک کاتاگوری جدا معین شده تا عمق جنایاتی که سرمایه داری به مردم دنیا تحمیل می کند را قدری روشن تر کند. یک سوم از قربانیان تجارت انسان را کودکان تشکیل می دهند. (۵)

برده داری جنسی از کودکان از جمله در کشورهای آسیای جنوبی به وضعیت هولناکی رسیده است؛ بنا بر گزارش ژورنال بین المللی قربانی شناسی تنها در شهر های بزرگ هند بین ۲۷۰ تا ۴۰۰ هزار کودک عمدتا دختر تن فروش تحت کنترل باندهای جنایتکار وجود دارند که تعداد وسیعی ای از آنان به کشورهای دیگر قاچاق می شوند.

علاوه بر بردگی جنسی ، کودکان را در معادن، کوره های آجر پزی، هتل ها، صنعت پوشاک، دستفرشی، گدائی، زباله گردی و... به کار اجباری وادارمی کنند. در صنعت و کشاورزی این دست ها و بدن های کوچک کودکان است که مجبورند به تولید کالاهای مورد علاقه کشورهای ثروتمند، این «صاحبان» جهان، بپردازند.

در ایران آمارهای غیر رسمی حکایت از وجود هفت میلیون کودک کار دارند. نیمی از این کودکان کار از کشورهای همسایه خصوصا از افغانستان به ایران آمده و مشغول به بیگاری هستند. اکثر این کودکان زیر نظر باندها به کارهای شاق و طاقت فرسا مشغول هستند. تعداد زیادی از این کودکان به ویژه آنانی که بی سرپرست هستند و یا این که خانواده شان جائی برای زندگی ندارند و در قبرها و خیابان ها بسر می برند، به کشورهای دیگر برای کار، بردگی جنسی و استفاده از ارگان های بدن شان، قاچاق می شوند. بنا بر گزارش واک فیری در استرالیا در سال ۲۰۱۹، در جدول برده داری «مدرن» جهان، ایران در ردیف دهم نسبت به جمعیت قرار دارد و پنجمین کشوری است که برای مبارزه با برده داری مدرن، کمترین اقدام را انجام داده است.

یکی دیگر از اشکال این برده داری «مدرن» ارگان های بدن کودکان و نوجوانان است که با بالاترین قیمت به کشورهای غربی، صادر می شود. مافیائی که به حول ارگان های بدن کودکان و نوجوانان – در بسیاری از مناطق جهان خصوصا در خاورمیانه به خاطر شرایط جنگ، بی خانمانی و آوارگی خیل عظیم کودکانی که بی سرپرست هستند – شکل گرفته است، به جنایتکارانه ترین اعمال دست می زنند. بسیاری از این کودکان و نوجوانان زیر عمل جراحی جان خود را از دست می دهند.

علاوه بر موارد بالا، کودک همسری را هم باید به لیست بردگی کودکان دختر اضافه کرد. هر ساله نزدیک به ۱۲ میلیون کودک دختر به جای بازی و کودکی کردن، به جای آموختن علم و دانش، برای تجاوز «قانونی»، به ازدواج وادارشان می سازند.(۶) ازدواجی که هیچ چیز کمتر از بردگی به مدت یک عمر را در بر ندارد. در بسیاری از کشورهای فقیر، کودکان دختر را در سن های بسیار پایین رسما به فروش می رسانند تا بتوانند معاش بقیه خانواده را برای چند ماه و یا کمتر فراهم کنند. این روند در ایران و افغانستان و بسیاری از کشورهای آفریقائی در سال های اخیر شدت گرفته است. سرنوشت کودکان دختری که به فروش می رسند روشن نیست اما در «بهترین» حالت به ازدواج مردانی چند برابر تا حتی ده برابر سن آنان می انجامد. اما آن چه که روشن است در همه حالات، شکل بردگی خواهد داشت. بسیاری از کودکان دختر به دست باندهای مافیایی می افتند و برای تن فروشی تجارت می شوند.

یکی دیگر از روش هائی که مافیاهای تجارت انسان از آن بهره می برند، اینترنت است که استفاده از آن خصوصا پس از همه گیری کرونا افزایش بیشتری داشته است. طبق گزارش مرکز ملی برای گمشده ها و استثمار کودکان افراد وابسته به مافیاهای انسان با دروغ های گمراه کننده و فریب، به استثمار میلیون ها کودک و نوجوان می پردازند و این رقم را از ماه مارس تا آوریل ۲۰۲۰ چهار میلیون و دویست هزار تخمین زدند. (۷)

۴- بردگی در تولید کالا و مزارع کشاورزی: حدود حداقل یک سوم بردگان کار اجباری در کارگاههای تولیدی، در مزارع صنعتی و کارهای ساختمانی به بردگی گرفته شده اند. آنان در صنعت پوشاک و حفاری مواد معدنی مورد استفاده گوشی های هوشمند، لوازم آرایش و ماشین های الکتریکی و یا در ساخت و ساز برج های سر به فلک کشیده و یا در مزارع میوه و سبزیجات و حشیش به کار اجباری مشغولند. بخش مهمی از کارهای تولیدی توسط بردگان در کشورهای تحت سلطه وهم چنین در کشورهای پیشرفته، با به کار گیری مهاجرین صورت می گیرد. درکشورهای پیشرفته نیز این بردگان شرایط مشابهی با کشورهای تحت ستم دارند. آنان مجبور می شوند بدون هیچ دست مزدی و یا با دست مزدی بسیار نازل که باید بابت بدهی به قاچاقچیان و یا صاحبان شان پرداخت شود، کار کنند. این بردگان اغلب گرسنگی می کشند. در اکثر موارد آنان یا اجازه بیرون رفتن از محل کار را ندارند و یا این که به خاطر موقعیت اقامت و نداشتن مکان دیگری برای زندگی، مجبورند که در محل کار بمانند. اغلب این بردگان اجازه و امکان ارتباط با خانواده و دوستان را نیز ندارند.

نقطه مشترک همه این بردگان، بیگاری و کار اجباری سخت، بدون دستمزد، محدودیت تماس با جهان بیرون، ضرب و شتم، تحقیر و گرسنگی است. این مسئله در مورد زنان با آزار و اذیت جنسی همراه است که بخش مهمی از پایه های ایدئولوژیک جوامع سرمایه داری را تشکیل می دهد.

۵- بردگی در خدمت مافیای مواد مخدر: مافیای مواد مخدر برای بیرون راندن دلالان محلی، با خشونت تمام، بسیاری از کودکان، فقرائی که در خیابان ها شب را به صبح می رسانند و به طور کلی افراد آسیب پذیر را برای حمل و پخش مواد مخدر با زور و تهدید بکار می گیرند. در اکثر مواقع برای تضمین ادامه کاری شان، آنان را به مواد مخدر معتاد می کنند.

معمولا در بسیاری از کشورهای تحت ستم، دولت های به شدت فاسد آنان، مستقیم و غیر مستقیم واردات و پخش مواد مخدر را بر عهده دارند. آن چه که مسلم است در کشوری مانند ایران، از طریق باند های مافیایی در قدرت انواع و اقسام مواد مخدر به ایران و دیگر کشورها وارد و به اشکال مختلف پخش می شود. در نتیجه این اقدام جنایتکارانه است که مواد مخدر به وفور در کشور یافت می شود. به گفته کارشناسان مواد مخدر در ایران ارزان تر از بسیاری از اقلام مورد نیاز زندگی مردم بوده و دسترسی به آن بسیار سهل و ساده است! رژیمی همانند رژیم ایران، از این طریق هم سودهای کلان به جیب می زند و هم این که با آلوده کردن مردم خصوصا جوانان، آنان را از درگیر شدن با مسائل اجتماعی و امر مبارزه دور می کنند.

در حالی که باندهای مافیائی دولتی و غیر دولتی مواد مخدر در اکثر کشورها آزادنه به فعالیت های خود مشغول اند، بسیاری از جوانان و نوجوانان که به اجبار به این کار کشیده شده اند در زندان بسر می برند. ایران یکی از نمونه های برجسته آن است.

بردگی بر بستر چه شرایطی است که موجودیت یافته و گسترش می یابد؟

سوال اصلی این است که بر بستر چه شرایطی موقعیت بخش بزرگی از مردم دنیا تا به این حد سقوط کرده است که به بردگی کار اجباری و بردگی جنسی کشیده شوند؟ بر بستر چه شرایطی است که زنجیره تامین نیروی کار اجباری، قاچاق ارگان های بدن خصوصا کودکان و نوجوانان، استثمار جنسی و وسعت بخشیدن به «تجارت سکس» می تواند توسط باند های تبهکار به منبعی مهم در خدمت به کسب سود و انباشت سرمایه، بدل گشته و پیش برده شود؟

هلا زن جوان ۱۹ ساله ای از کشور میانمار یکی از آن هزاران کارگری است که وارد «صنعت» سکس و یا به عبارت دیگر برده جنسی شد. همسر هلا او را با یک بچه هفت ماهه ترک می کند. پدرش تنها وسیله امرار معاش اش برای حمل و نقل مسافر را از دست می دهد. هلا برای تامین حداقل زندگی مجبور به تن دادن به شبکه تن فروشی تحت هدایت قاچاقچیان انسان در میانمار می شود. چرا که به گفته خودش «به تنها چیزی که فکر می کرد این بود که چگونه به خانواده ام غذا برسانم.» (سازمان بشر متحد - ۲۲ اکتبر۲۰۲۰) اما هلا در این میان تنها نمونه نیست، او نمونه میلیون ها برده ای است که راه دیگری در مقابل شان نیست و تنها راه نجات خود و خانواده شان را یافتن کاری در نقطه ای دیگر از جهان می بینند. راهی که میلیون ها زن را به بردگی جنسی و یا بردگی کارخانگی کشانده است.

واقعیت امروزی جهان، فقری است که بر اکثریت مردم دنیا تحمیل شده و با روشی که در جهان سازماندهی شده است، دامنه فقر رو به گسترش است و رهایی از آن برای اکثریت مردم به امری غیر ممکن مبدل شده است.

در شرایط امروز معدودی میلیاردر، عمدتا مرد با چند تریلیون دلار ثروت، راس هرم ثروت در جهان را تشکیل می دهند. مردانی که ثروت شان به صورت تصاعدی افزایش پیدا می کند. ایلان ماسک که با ۲۷۴ میلیارد دلار ثروت مندترین فرد جهان در سال ۲۰۲۱ شناخته شد، تنها چند روز پس از اعلام این خبر، ثروتش ۵ میلیارد دلار افزایش یافت. در این جهان تنها یک درصد از طبقه انگلی که ثروت مندترین بخش در جهان را تشکیل می دهند بیش از دوبرابر هفت میلیارد نفر از جمعیت جهان، ثروت دارند.

این در شرایطی است که نصف جمعیت جهان با کمتر از ۶ دلار در روز زندگی را سپری می کنند. بنا بر آمارهای منتشر شده نزدیک به یک میلیارد انسان در فقر مطلق قرار دارند و بسیاری از مردم نیز در صف پیوستن به آنان هستند. ما در جهانی زندگی می کنیم که هر روز ده ها هزار نفر به خاطر عدم امکان مالی برای درمان، جان خود را از دست می دهند.

البته باید تاکید شود که زنان با توجه به سلطه پدر/ مردسالاری و تبعیض جنسیتی که در نتیجه آن درآمد نازل تری دارند، بیشترین بخش جمعیت فقیر را در سطح جهانی تشکیل می دهند. در واقع زنان با نیروی کار ارزان و یا کار بدون مزد، بیشترین کمک را به اقتصاد «بازار آزاد» انجام می دهند.

سوال اینجاست، در جهانی که علم و صنعت تا این حد پیشرفت کرده و به سرعت در حال تولید ثروت است، چرا اکثریت عظیمی از مردم جهان در فقر بسر می برند و تعداد کثیری در فقر مطلق بسر می برند و از تامین حداقل نیازهای زندگی و بهداشت و درمان عاجزند؟ به عبارت دیگر چرا باید چنین شکاف عظیم طبقاتی در جهان موجود باشد؟ چرا باید یک نفر ۲۷۹ میلیارد دلار ثروت داشته باشد و در کمتر از یک هفته ۵ میلیارد دلار به آن افزوده شود و در همان زمان صدها هزار نفر دیگر از مردم جهان به دره عمیق فقر پرتاب شوند؟ چرا باید میلیون ها انسان در بردگی قرار گیرند؟

در سیستم سرمایه داری جواب روشن است بدون یکی دیگری وجود ندارد، به عبارت دیگر انباشت ثروت در دست عده قلیلی، تنها به قیمت پرتاب شدن خیل عظیمی از جمعیت به لشگر فقرا و بی چیزان ممکن است. برده داری «مدرن» در جهان کنونی بخش جدا ناشدنی از کارکرد جهان سرمایه داری است که بر روابط استثمارگرانه و ستمگرانه که در بند بند آن بافته شده است، استوار است. این سیستم است که از به کار گیری برده وار میلیون ها انسان و فوق استثمارشان بر طبق تخمین آی ال او، سالانه ۱۵۰ بیلیون دلار سود از طرق غیر قانونی حاصل می کند. دو سوم این مبلغ یعنی نزدیک به ۱۰۰ بیلیون دلار ناشی از استثمار جنسی زنان است! میانگین سود سالانه هر زن در بردگی جنسی اجباری چیزی بیش از ۱۰۰ هزار دلار است. (۸)

بهره کشی از تن زنان در « صنعت سکس» میلیارد ها دلار برای اقتصاد جهانی امپریالیستی تولید می کند. این پدیده بخشی مهمی از عملکرد سرمایه داری هم در عرصه اقتصاد و هم در عرصه ایدئولوژی است.

تا زمانی که مناسبات و روابط تولیدی سرمایه داری و روبنای سیاسی - ایدئولوژیک آن که بر مبنای این روابط شکل گرفته است و در عین حال به تقویت این روابط خدمت می کند و تا زمانی که کلیه روابط اجتماعی که با این روابط تولیدی مطابقت دارند و هم چنین کلیه افکار و ایده هایی که بر این روابط اجتماعی استوار هستند؛ از طریق انقلاب و رهبری نیروی انقلابی از بین نروند، برده داری «مدرن» پا بر جا خواهد ماند و بدتر این که ابعاد هولناک تری به خود خواهد گرفت و قربانیان آن میلیون ها نفر از مردم جهان خصوصا زنان خواهند بود.

ادامه دارد...

* برای اطلاع بیشتر می توانید به مقاله: برده داری مدرن، خرید و فروش زنان کارگر خانگی- نویسنده لیلا پرنیان مندرج در www.8mars.com مراجعه کنید.

1- Kate Hodal-Guardian 25 Feb 2019

2- NoBullying.com 26 Sep 2016

3- BBC 15 Apr 2016

4- Scale of slavery-justice and care

5- Global Report on Trafficking in Person 2020-reliefwb-2Feb 2021

6- https://www.arisfdn.org/post/child-and-forced-marrisge-factsheet

7- 21 September, 2020- COVID-19 and Human Trafficking— the Amplified Impact on Vulnerable Populations

8- Human right first-7 Jan 2017

برگرفته از نشریه هشت مارس شماره ٥٥