ÓÇیÊ åÔÊ ãÇÑÓ
ãÌãæÚå Çی ÇÒ ÇÓäÇÏ ÝÚÇáیÊåÇ æ ÇØáÇÚیå åÇی ÓÇÒãÇä ÒäÇä åÔÊ ãÇÑÓ (ÇیÑÇä- ÇÝÛÇäÓÊÇä)
Èå ãäÇÓÈÊ Ïåãیä ÓÇá ÂÛÇÒ ÝÚÇáیÊ (1998- 2008)
ÏیÈÇå
ÈیÔ ÇÒ Ïå ÓÇá ÇÒ ÂÛÇÒ ÝÚÇáیÊ ãÇ¡ ÇÒ ÝæÑیå ÓÇá 1998¡ ÈÇ ÇäÊÔÇÑ ÝÑÇÎæÇäی ÈÇ äÇã "˜ãیÊå ÈÑÒÇÑ ˜ääÏå 8 ãÇÑÓ" ãی ÐÑÏ. ÏÑ ÂÛÇÒ ÈÑÇی Çیä˜å ÍÖæÑ ÎæÏ ÑÇ Èå ÕÍäå ÓیÇÓی ÎÇÑÌ ˜ÔæÑ ÇÚáÇã ˜äیã¡ ÇåÏÇÝ ÎæÏ ÑÇ ÈÔäÇÓÇäیã¡ ÝÑÇÎæÇä ÎæÏ ÑÇ ÏÑ ÇÎÊیÇÑ ÕÏåÇ ÝÚÇá ÓیÇÓی Òä æ ãÑÏ æ ÏååÇ ÓÇÒãÇä æ ÊÔ˜á Ïã˜ÑÇÊی˜ ÞÑÇÑ ÏÇÏیã ÊÇ ÈÇ ÍãÇیÊ ÔÇä ÇÒ ÝÑÇÎæÇä¡ ÔÊÑãی ãÇ ÈÑÇی ÂÛÇÒ ÑÇåی ÈÇÔÏ ˜å ãی ÏÇäÓÊیã¡ ãÓÆæáیÊ åÇی Óäیäی ÑÇ ÈÑ ÏæÔãÇä ÎæÇåÏ ÐÇÔÊ.
ãÇ ÏÑ ÝÑÇÎæÇä ÎæÏ ÇÚáÇã ˜ÑÏیã ˜å ãÈÇÑÒå ÈÑÇی ÑåÇیی æ ÂÒÇÏی æÇÞÚی ÒäÇä¡ ÈÏæä ÂãÇÌ ÞÑÇÑ ÏÇÏä ÑŽیã ÌãåæÑی ÇÓáÇãی ãã˜ä äیÓÊ¡ ÒیÑÇ ÏÑ ÌÇãÚå ãÇ¡ ãÍæÑ ÓÊã Ñی ÈÑ ÒäÇä¡ Çیä ÑŽیã ÇÓÊ æ ÝÊیã¡ Çیä ÑŽیã¡ ÍÇÝÙ äÙÇãی ÇÓÊ ˜å ÊÇ ãÛÒ ÇÓÊÎæÇä ãÑÏÓÇáÇÑ æ Òä ÓÊیÒ ÇÓÊ æ ÈÑÇی ÏÑåã Ô˜ÓÊä ˜áیå ÑæÇÈØ ãÑÏÓÇáÇÑÇäå ÇÒ ÞáãÑæ ÎÕæÕی ÑÝÊå ÊÇ Úãæãی ÈÇ ãÇäÚ ÑŽیã ÌãåæÑی ÇÓáÇãی ÑæÈÑæÆیã. åã äیä ÇÚáÇã ˜ÑÏیã ˜å ãÈÇÑÒå ÈÑÇی ÑåÇیی ÒäÇä ãÈÇÑÒå Çی ÌåÇäی ÇÓÊ æ ÌäÈÔ ÒäÇä ÇیÑÇä ÈÎÔی ÇÒ ÌäÈÔ ÌåÇäی ÒäÇä ÇÓÊ æ äãی ÊæÇäÏ ÈÏæä ãÑÒÈäÏی ÑæÔä ÈÇ äÙÇã ãÑÏÓÇáÇÑی- ÓÑãÇیå ÏÇÑی Íǘã ÈÑ ÌåÇä¡ ÓÊÑÏå ÊÑیä ÇÝÞ ÑåÇیی ÑÇ ÏÑ ÈÑÇÈÑ ÎæÏ äåÏ¡ ÇÝÞی ˜å ãÍј Ó ÒÏä ÊãÇãی ÓÎÊی åÇی ÑÇå ÑÝÑÇÒ æ äÔیÈ ãÞÇÈá ÇیãÇä ÔæÏ.
ÏÑ åãÇä ÝÑÇÎæÇä ÝÊیã ÍÞæÞ ÒäÇä¡ ÍÞæÞی ÌåÇäÔãæá ÇÓÊ æ äÙÑیå åÇی äÓÈیÊ ÑÇیÇäå ÑÇ ãÑÏæÏ ÔãÑÏیã. ÒیÑÇ ÇیäÇä¡ ÊÍÊ ÚäæÇä "ÇÍÊÑÇã ÐÇÔÊä Èå ÝÑåä åÇی ãÊäæÚ" ÏÑ æÇÞÚ ÓјæÈ ÒäÇä ÑÇ ÏÑ æÔå åÇی ãÎÊáÝ ÌåÇä¡ ÊæÌیå ãی ˜ääÏ. æ åãÇä ãæÞÚ ÝÊیã æ ãی æÆیã ˜å åی ãÐåÈی ÑÇ äãی ÊæÇä "ÝãیäیÒå" ˜ÑÏ æ ÝãیäیÓã یÇ ÊáÇÔ ÈÑÇی ÑåÇیی æ ÂÒÇÏی ÒäÇä ÑÇ äیÒ äãی ÊæÇä "ÇÓáÇãیÒå" ˜ÑÏ.
ÏÑ Çیä ÓÇáåÇ ÔÇåÏ ÎیÒ äæیä ãæÌ åÇی ãÈÇÑÒå æãÞÇæãÊ ÒäÇä Úáیå ÌãåæÑی ÇÓáÇãی ÈæÏیã. ÌãåæÑی ÇÓáÇãی ÇÒ åãÇä ÇÈÊÏÇی ÞÏÑÊ یÑی æ ÌÇäÔیäی ÑŽیã ÓáØäÊی ÓÇÈÞ¡ ÓјæÈ ÒäÇä ÑÇ ÂÛÇÒ ˜ÑÏ æ ÌÇیÇå ÝÑæÏÓÊ ÂäÇä ÑÇ ÏÑ ÞæÇäیä ˜ÔæÑی ¡ åÇÑ ãیÎå ˜ÑÏ æ ÇÒ åãÇä ÇÈÊÏÇ¡ ÈÇ ãÞÇæãÊ ÒäÇä ÈÚäæÇä ی˜ äیÑæی ÇÌÊãÇÚی ãåã ÑæÈÑæ ÔÏ. æÌæÏ Çیä ÑŽیã ÓјæÈÑ æ Òä ÓÊیÒ¡ ی˜ی ÇÒ ãåãÊÑیä ÏáÇیá ÑÔÏ ãÈÇÑÒå æ ãÞÇæãÊ ÒäÇä ÏÑ åãå ÍیØå åÇ ÈæÏå ÇÓÊ. ÈÇ Çیä ÍÇá¡ ãÞÇæãÊ ÒäÇä ÏÑ ãÞÇÈá ÌãåæÑی ÇÓáÇãی¡ ÚáیÑÛã ÓÊÑÏی æ ÈÇáäÏå ی ÇÔ¡ ãÊÔ˜á æ ÓÇÒãÇäیÇÝÊå äÈæÏ. ÌäÈÔ ÒäÇä¡ ÈÑÇی ÊÈÏیá ÔÏä Èå ی˜ äیÑæی ÌÏی ÇáÔ Ñ Úáیå äÙÇã Òä ÓÊیÒ¡ äیÇÒ Èå ÊÔ˜یáÇÊ ÏÇÔÊå æ ÏÇÑÏ¡ äیÇÒ Èå ÇÈÒÇÑی ˜å ÈÊæÇäÏ ãäÇÝÚ ˜á Çیä ÌäÈÔ ÑÇ ÏÑ ÍیØå ÓیÇÓÊ åÇی ˜áÇä ÈیÇä ˜äÏ¡ äیÇÒ Èå ÒäÇäی ˜å ÈØæÑ äÞÔå ãäÏ æ ÓÇÒãÇä یÇÝÊå æ ییÑ¡ ÈÑÇی ÇÑÊÞÇ ÂÇåی ÝãیäیÓÊی æ ÓیÇÓی ÒäÇä ÊáÇÔ ˜ääÏ. ÌäÈÔ ÒäÇä¡ äیÇÒ Èå ãÊÍÏ ˜ÑÏä ÕÝæÝ ÎæÏ æ ÏÑ Úیä ÍÇá äیÇÒ Èå Çä˜ÔÇÝ ÑÇیÔ åÇی æäÇæä ÏÑæäÔ ÏÇÔÊ ˜å åÑ ی˜ ÈÊæÇääÏ ÇÝÞ ÎæÏ ÑÇ ÊÚÑیÝ æ ãäÓÌã ˜ääÏ.
ÒäÇä ÊÔ˜á åÔÊ ãÇÑÓ ÇÒ åãÇä ÂÛÇÒ ÊáÇÔ ˜ÑÏäÏ Èå Çیä æÙÇیÝ Èå ÇäÏÇÒå ÊæÇä ÎæÏ ÇÓÎ ÏåäÏ æ æÔå Çی ÇÒ Çیä ÖÑæÑÊ ÑÇ ÏÑ ÏÓÊ یÑäÏ. äیÇÒåÇیی ˜å ÈÏæä ÈÑÂæÑÏå ˜ÑÏä ÂäåÇ ÌäÈÔ ÒäÇä äãی ÊæÇäÏ æیÇیی æ ÈÇáäÏی æ äåÇیÊÇ یÑæÒی ÏÑ ÊÍÞÞ ãØÇáÈÇÊ æ ÂÑÒæåÇیÔ ÑÇ ÊÖãیä ˜äÏ. ÈÏæä ÂÇåی ÒäÇäå¡ ÈÏæä ÔÑ˜Ê ÏÑ ãÈÇÑÒå ÓیÇÓی ÇÒ ãäÙÑ ãäÇÝÚ ÒäÇä¡ ÇäÑŽی æ ÝÏǘÇÑی ÒäÇä¡ ãی ÊæÇäÏ ÕÑÝ ÊÏÇæã äÙÇã ãÑÏÓÇáÇÑ¡ ÊÞæیÊ ÇÑÒÔåÇ æ Óää ãÑÏÓÇáÇÑÇäå æ ÖÏ Òä ÔæÏ¡ äÇä ˜å ÊÇÑیÎ ÕÏ ÓÇáå ÒäÇä ÇیÑÇä ããáæ ÇÒ äیä ÊÌÇÑÈ ÊáÎی ÇÓÊ.
"˜ãیÊå ÒäÇä åÔÊ ãÇÑÓ" Èå åãÊ ÌãÚی ÇÒ ÒäÇä ÇیÑÇäی æ ÇÝÛÇäÓÊÇäی Ô˜á ÑÝÊ. äÞÔ ÈÑÎی ÒäÇä ˜ãæäیÓÊ ÏÑ Ô˜á یÑی Çیä ÊԘᡠÈÓیÇÑ ÈÑÌÓÊå æ Çä˜ÇÑ äÔÏäی ÇÓÊ. æÖÚیÊ ãÔÇÈå ÒäÇä ÇیÑÇä æ ÇÝÛÇäÓÊÇä æ ÒÈÇä ãÔÊј ÇäیÒå Çی ÔÏ ÊÇ ÈÊæÇäیã ÏÑæä ی˜ ÊÔ˜á æÇÍÏ Èå ãÓÇÆá æ æÙÇیÝی ãÔÇÈå æ ÇåÇ ãÔÊј ÇÓÎ Ïåیã. ÇÒ åãÇä ÂÛÇÒ ÌãÚی ÇÒ ÒäÇä ÇÝÛÇäÓÊÇäی ˜å ÏÑ Âä ÑæÒåÇ ÏÑ ˜æیÊå ǘÓÊÇä ÏÑ ÊÈÚیÏ ÈæÏäÏ ¡ ÊáÇÔ åÇیی ãÔÇÈå ÑÇ ÏÑæä ÒäÇä ÇÝÛÇäÓÊÇäی¡ ÈæیŽå ÒäÇä ÂæÇÑå ÏÑ ÎÇÑÌ ÇÒ ãÑÒåÇی ÇÝÛÇäÓÊÇä¡ ÏÇãä ÒÏäÏ. ãÑÇÓã ÒäÇä åÔÊ ãÇÑÓ ÏÑ ˜æیÊå ÈÇ ÔÑ˜Ê äÒÏی˜ Èå 1000 äÝÑ ÏÑ ãÇÑÓ 1998 æ 1999 ÈÑی ÒÑیä ÏÑ ÊÇÑیÎ ãÈÇÑÒÇÊ ÒäÇä ÇÝÛÇäÓÊÇä ÇÓÊ. ÂäÇä äÇã "ÏÓÊå åÔÊ ãÇÑ" ÑÇ ÈÑÇی ÝÚÇáیÊ åÇی ÎæÏ ÈÑÒیÏäÏ æ ÏÑ ÔÑÇیØی ÈÓیÇÑ ÏÔæÇÑ ãæÝÞ Èå ÇäÊÔÇÑ äÔÑیå "äÈÑÏ Òä" ÔÏäÏ ˜å ÔãÇÑå æیŽå åÔÊ ãÇÑÓ 2008 Çیä äÔÑیå¡ ãÌãæÚå Çی ÈÓیÇÑ Ûäی æ ÂãæÒäÏå ÏÑ ãæÑÏ ÇÔ˜Çá ÎÔæäÊ ÏæáÊی¡ ÇÌÊãÇÚی æ ÎÇäی Úáیå ÒäÇä ÏÑ ÇÝÛÇäÓÊÇä ÊÍÊ ÇÔÛÇá ÇÑÊÔ åÇی ÛÑÈی æ åãå ÏÓÊÌÇÊ ÈäیÇÏÑÇی ãÐåÈی ÇÓÊ. Èå Ïáیá ÇåãیÊ ãÈÇÑÒÇÊ ÒäÇä ÇÝÛÇäÓÊÇä¡ ÏÑ Çیä ãÌãæÚå ÈÑÎی ÇÒ ÇÓäÇÏ Çیä ÊÔ˜á ÑÇ äیÒ ÏÑÌ ˜ÑÏیã.
ÇÑå ÈÓیÇÑی ÇÒ ÒäÇä ÇیÑÇäی æ ÇÝÛÇäی ãÌÈæÑ Èå Êј ˜ÔæÑ ÎæÏ ÔÏå ÇäÏ ÇãÇ ÈÓیÇÑی ÇÒ Çیä ÒäÇä äå ÝÞØ ÇÒ åãÇä Óää æ ÝÑåä ÚÞÈ ãÇäÏå ãÑÏÓÇáÇÑ ÏÑ ÎÇÑÌ ÇÒ ãÑÒåÇ ÑäÌ ãی ÈÑäÏ¡ Èá˜å åã äیä ÊÍÊ ÓÊã æ ÇÓÊËãÇÑ ÇÔ˜Çá ãÏÑäÊÑ ãÑÏÓÇáÇÑی ÏÑ ˜ÔæÑåÇی ÛÑÈی åÓÊäÏ. ÂäÇä åã ÒãÇä Èå Ïáیá ÎÇÑÌی ÈæÏä ÔåÑæäÏ ÏÑÌå Ïæã æ Èå Ïáیá Òä ÈæÏä ÔåÑæäÏ ÏÑÌå Óæã ÈæÏå æ åã ÒãÇä ÈÇÑ ÑäÌ æ ÓÊã Òä ÈæÏä æ ÎÇÑÌی ÈæÏä ÑÇ ÊÌÑÈå ãی ˜ääÏ. Çیä æÖÚیÊ¡ ãÍј ãÈÇÑÒÇÊ ãÇ ÇÒ ی˜Óæ ÏÑ åãÑÇåی ÈÇ ãÈÇÒÇÊ ÒäÇä ÏÑ ÇیÑÇä æ ÇÝÛÇäÓÊÇä æ ÇÒ Óæی ÏیÑ åãÑÇåی æ åã ÓÑäæÔÊی ÈÇ ãÈÇÑÒÇÊ ÒäÇä ÏÑ ˜ÔæÑåÇی ÛÑÈی ÇÓÊ. ãÇ Èå äÞÔ ÎæÏ ÈãËÇÈå ÍáÞå یæäÏ ãÈÇÑÒÇÊ ÒäÇä ÇیÑÇä æÇÝÛÇäÓÊÇä ÈÇ ÒäÇä ÏÑ ˜ÔæÑåÇی ÛÑÈی ÂÇå åÓÊیã.
Çæáیä ÓÇá ÝÚÇáیÊ "˜ãیÊå åÔÊ ãÇÑÓ" ãÕÇÏÝ ÈÇ Ïåãیä ÓÇáÑÏ ÞÊá ÚÇã ÒäÏÇäیÇä ÓیÇÓی ÏÑ ÊÇÈÓÊÇä 1367 (88 ãیáÇÏی) Èå ÝÑãÇä Îãیäی ÈæÏ . ãÇ åãÑÇå ÈÇ äÏ ÊÔ˜á ÏیÑ ÒäÇä¡ ی˜ی ÇÒ ÏÑÎÔÇä ÊÑیä ÓáÓáå ÝÚÇáیÊ åÇی ÎæÏ ÑÇ Èå ãäÇÓÈÊ Ïåãیä ÓÇáÑÏ Çیä ÞÊá ÚÇã Èå یÔ ÈÑÏیã. "˜ãیÊå åÔÊ ãÇÑÓ" ãÈÊ˜Ñ ÔÚÇÑ ãÇäÏäی "ÝÑÇãæÔ äãی ˜äیã¡ ÚÝæ åã äãی ˜äیã" ÈæÏ ˜å ÈÑ ÊÇј Çیä ÑÔÊå ÝÚÇáیÊ åÇ ÏÑÎÔیÏ æ ÝÑÇیÑ ÔÏ. ÏæÑå Çی ÈæÏ ˜å ÏÇÑæ ÏÓÊåÁ ÚæÇãÝÑیÈ ÇÕáÇÍ ØáÈÇä ͘æãÊی (ÌÑیÇä "Ïæã ÎÑÏÇÏ" Èå ÑåÈÑی ÎÇÊãی) ÏÑ ÇæÌ ÏÑæÛ ÑÏÇÒی åÇی ÎæÏ ÈæÏäÏ æ ÚÏå Çی åã ÇÒ ÎÇÑÌ ˜ÔæÑ ÓÚی ÏÇÔÊäÏ ÈÇ ØÑÍ ÔÚÇÑ "ÚÝæ ˜äیã" ÑÇå ÑÇ ÈÑÇی ÚæÇãÝÑیÈی ÂäÇä ÈÇÒÊÑ ˜ääÏ¡ ãÇ ÊǘیÏ ˜ÑÏیã ˜å ی˜ÇÑ ÎÇØÑå åÇ ÑÇ ÇÏÇãå ÎæÇåیã ÏÇÏ ÊÇ ÒãÇäی ˜å Çیä ÌäÇیÊ åæáäǘ ÏÑ ÍÇÝÙå ÊÇÑیÎی åãå äÓá åÇ ËÈÊ ÔæÏ. ÈÑÎی ÇÒ ÑÇÏی˜Çá ÊÑیä¡ ÓÇÒÔ äÇÐیÑ ÊÑیä åäÑãäÏÇä ÏÑ ÝÚÇáیÊ åÇی Ïåãیä ÓÇáÑÏ ÞÊá ÚÇã ÒäÏÇäیÇä ÓیÇÓی¡ ÏÑ ˜äÇÑ ãÇ ÈæÏäÏ.
ÇÒ ãåãÊÑیä ÝÚÇáیÊ åÇی ÒäÇä åÔÊ ãÇÑÓ¡ ÇÚÊÑÇÖ Èå ÓÝÑ ÎÇÊãی (ÑÆیÓ ÌãåæÑÑŽیã ÇÓáÇãی ÇیÑÇä) Èå ÝÑÇäÓå ÏÑ ÓÇá 1999 ãیáÇÏی¡ ÂáãÇä ÏÑ ÓÇá 2000 æ "˜äÝÑÇäÓ ÈÑáیä" ÏÑ åãÇä ÓÇá ÇÓÊ. Çیä ãÈÇÑÒÇÊ ÏÑ ÇÏÇãå ˜áیå ÝÚÇáیÊ åÇی ÇÝÔÇÑÇäå ãÇ Úáیå ÑæŽå Ïæã ÎÑÏÇÏ ÇÒ åãÇä ÇÈÊÏÇی Ô˜á یÑی Âä ÈæÏ¡ Èå ãÇä ãÇ ÑæŽå Ïæã ÎÑÏÇÏ ÊÑÝäÏی ÈÑÇی åÑÒ ÈÑÏä ÇäÑŽی ãÑÏã æ ÈæیŽå ÒäÇä ÌåÊ ãÔÑæÚیÊ ÈÎÔیÏä Èå ˜á äÙÇã ãåæÑی ÇÓáÇãی ÈæÏ. Ïæá ÇÑæÇیی ÈÇ ÈÑÒÇÑی ˜äÝÑÇäÓ ÈÑáیä æ ÏÚæÊ ÎÇÊãی Èå ÝÑÇäÓå æ ÂáãÇä ÊáÇÔ ÏÇÔÊäÏ ÑæÇÈØ ÎæÏ ÈÇ ÑŽیã Òä ÓÊیÒ ÌãåæÑی ÇÓáÇãی ÑÇ ÏÑ ÇÐåÇä Úãæãی ãÑÏã Çیä ˜ÔæÑåÇ ÊæÌیå ˜ääÏ. Ó˜æÊ ÏÑ ãÞÇÈá Çیä ÈÑäÇãå åÇ ãÚäÇیی ÌÒ ÊÇÆیÏ یÇ åãÓæیی ÈÇ Çیä ÓیÇÓÊ åÇ äÏÇÔÊ æ ÈÑÇی ãÇ ãåã ÈæÏ ˜å ÈÚäæÇä ÒäÇä ÏÑ ÊÈÚیÏ ÈÊæÇäیã ÕÏÇی ÝÑیÇÏ æ ÇÚÊÑÇÖ ãیáیæäåÇ Òä ÇیÑÇäی ÏÑ ÎÇÑÌ ÈÇÔیã æ Çیä ÕÏÇ ÑÇ Èå æÔ ÇݘÇÑ ÌåÇäی ÈÑÓÇäیã.
"˜ãیÊå 8 ãÇÑÓ" Èå "ÓÇÒãÇä ÒäÇä åÔÊ ãÇÑÓ (ÇیÑÇä¡ ÇÝÛÇäÓÊÇä)" ʘÇãá یÇÝÊ
ÏÑ ÝæÑیå ÓÇá 2000 ÌãÚ ÒäÇä "˜ãیÊå 8 ãÇÑÓ" ÈÇ ÍÖæÑ ÈÑÎی ÒäÇä ÝÚÇá ÇÒ ÊÔ˜áÇÊ ÏیÑ ˜å Øی Çیä ãÏÊ ÈÇ ÂäåÇ ÝÚÇáیÊ åÇی ãÔÊјی ÑÇ Èå یÔ ÈÑÏå ÈæÏیã.¡ ÏÑ äÔÓÊی Úãæãی Èå Çیä äÊیÌå ÑÓیÏیã¡ ˜å äå ÝÞØ ÞÇÏÑیã ÝÚÇáیÊ åÇ ÑÇ ÏÑ ˜äÇÑ ی˜ÏیÑ ÊÏÇæã ÈÎÔیã¡ Èá˜å ÇÏÇãå ˜ÇÑ äیÇÒ Èå Ô˜á ÓÇÒãÇäی ãÊÝÇæÊ æ ãÌãæÚå Çی ÇÒ æÙÇیÝ æ ÍÞæÞ ãÔÎÕ ÔÏå ÏÇÑÏ. ÏÑ Çیä äÔÓÊ äÇã ãæÞÊ "˜ãیÊå 8 ãÇÑÓ" Èå äÇã "ÓÇÒãÇä ÒäÇä åÔÊ ãÇÑÓ (ÇیÑÇä¡ ÇÝÛÇäÓÊÇä)" ÊÛییÑ یÇÝÊ æ ãäÔæÑی ˜å ÇåÏÇÝ Çیä ÌãÚ ÏÑ Âä ÝÔÑÏå ÔÏå ÈæÏ åãÑÇå ÈÇ ÇÓÇÓäÇãå Çی ˜å ÈÊæÇäÏ ˜ÇÑ ãäÓÌã æ ÌãÚی ÑÇ ÊÓåیá ÈÎÔÏ¡ Èå ÊæÇÝÞ Úãæãی ÑÓیÏ. ÏÑ ãäÔæÑ ÎæÏ ÈãËÇÈå ÓäÏ ÈÑäÇãå Çی ÊǘیÏ ˜ÑÏیã ˜å ÏÑ ãÞÇÈá åÑ Ô˜á ÇÒ ÓÊã æ ÇÓÊËãÇÑ ÒäÇä¡ ÏÑ åÑ æÔå Çیä ÌåÇä ÎæÇåیã ÇیÓÊÇÏ æ ÊǘیÏ ˜ÑÏیã¡åãÇäÞÏÑ Úáیå ÓјæÈ æ ÓÊã ÓیÓÊãÇÊی˜ ÏæáÊی Úáیå ÒäÇä ãÈÇÑÒå ãی ˜äیã ˜å Úáیå ÓÊã æ ÇÓÊËãÇÑ ÒäÇä ÏÑ ãÍیØ ÎÇäæÇÏå æ ÌÇãÚå. åãÇäÌÇ äیÒ ÇÖÇÝå ˜ÑÏیã ˜å ÈÑÇی ãÍÊÑã æãÞÈæá ÔÏä¡ äÒÏ ÏæáÊåÇ یÇ ãÍÇÝá ÓیÇÓی ÍÇÖÑ äیÓÊیã ÐÑå Çی ÈÑ ÓÑ ÇåÏÇÝ ãÇä ÓÇÒÔ یÇ Ó˜æÊ ˜äیã.
ی˜ی ÇÒ æیŽی åÇی ãåã "ÓÇÒãÇä ÒäÇä åÔÊ ãÇÑÓ (ÇیÑÇä- ÇÝÛÇäÓÊÇä)" ÍÖæÑ ÒäÇä Çیä ÊÔ˜á ÏÑ ˜ÔæÑåÇی ãÎÊáÝ ÛÑÈی ÇÓÊ. ÞÇÏÑ ÔÏیã ãÔ˜á ÑǘäÏی ÌÛÑÇÝیÇیی ÒäÇä ÝÚÇá ÇیÑÇäی æ ÇÝÛÇäی ÑÇ ÏÑ ˜ÔæÑåÇی ÛÑÈی ÊÈÏیá Èå ی˜ äÞØå ãËÈÊ æ ãÒیÊ ÈÑÇی ÝÚÇáیÊ åÇی ãÇä ˜äیã. Èå ÌÑÇÊ ãی ÊæÇä ÝÊ ˜å Çæáیä ÊÌÑÈå ÊÔ˜á ÓÑÇÓÑی ÒäÇä ÇیÑÇäی æ ÇÝÛÇäی ÏÑ ÎÇÑÌ ˜ÔæÑ åÓÊیã. ÇÛáÈ ãÇ ÊÌÑÈå ˜ÇÑ æ ÝÚÇáیÊ ãÍáی ÑÇ ÏÇÔÊیã æ ÊæÇäÓÊیã Çیä ÊÌÇÑÈ ÑÇ ÏÑ ÝÚÇáیÊ ÓÑÇÓÑی ÇÏÛÇã ˜äیã.
ÔÑ˜Ê ãÇ ÏÑ ÝÚÇáیÊ åÇی Èیä Çáãááی æä ÇÌáÇÓ Èیä Çáãááی ÓÑÇä åÔÊ ˜ÔæÑ ÕäÚÊی (Ìی åÔÊ)¡ ãÈÇÑÒÇÊ ÖÏ Ìä æ Úáیå Ìä åÇی ÊÌÇæÒÑÇäå ÇãÑیÇáیÓÊåÇ ÏÑ ÚÑÇÞ æ ÇÝÛÇäÓÊÇä¡ ÇÚáÇã åã ÓÑäæÔÊی ÒäÇä ÇیÑÇä ÈÇ ÒäÇä ÌåÇä ÈæÏ. ÏÑ ÏæÑå ÊÌÇæÒ æ Íãáå äÙÇãی ÂãÑی˜Ç æ Ïæá ãÊÍÏÔ Èå ÇÝÛÇäÓÊÇä ÇÚáÇã ˜ÑÏیã ˜å ÂãÑی˜Ç äãی ÊæÇäÏ ÒäÇä ÇÝÛÇäÓÊÇä ÑÇ ÂÒÇÏ ˜äÏ æ ÈÇ ÇÝÔÇÑی ÈÑ Ñæی ãäÇÝÚ ÒäÇä ÏÑ ÇÝÛÇäÓÊÇä ÊæÇäÓÊیã Çیä æÇÞÚیÊ ÑÇ ÈÈیäیã ˜å ãÊÍÏیä Ïæá ÛÑÈی ÏÑ ÇÝÛÇäÓÊÇä ÝÞØ ÏÇÑæ ÏÓÊå åÇی ÈäیÇÏÑÇی ÇÓáÇãی åÓÊäÏ ˜å ãæÌæÏیÊ ÔÇä ÈÇ ÓјæÈ æ ÈÑÏی ÒäÇä Ñå ÎæÑÏå ÇÓÊ. ãÈÇÑÒå Úáیå ˜äÝÑÇäÓ Èä ÏÑ ÂáãÇä ÏÑ ÒãÓÊÇä 2001 (˜äÝÑÇäÓی ˜å Ïæá ÛÑÈی¡ ÓÑÇä ÞÈÇیá æ Ìä ÓÇáÇÑ ÇÝÛÇäی ÑÇ ÈÑÇی ÊÔ˜یá ÏæáÊ ÌÏیÏ Ó ÇÒ ØÇáÈÇä ÌãÚ ˜ÑÏå ÈæÏäÏ) ی˜ی ÇÒ ãÈÇÑÒÇÊ ÌÏی æ ÏÑÎÔÇä ÝÚÇáیä ÒäÇä åÔÊ ãÇÑÓ ÇÓÊ. ÑæÔä ÈæÏیã ˜å Ïæá ÛÑÈی ÏÑ ÍÇá ÌÇäÔیä ˜ÑÏä äیÑæåÇی ÈäیÇÏÑÇی ãÐåÈی ÏیÑی ÈÌÇی ØÇáÈÇä åÓÊäÏ¡ Çیä ÏÑ ÍÇáی ÈæÏ ˜å ÈÑÎی åÇ ÏÑ ÍÇá åæÑÇ ˜ÔیÏä ÈÑÇی ÇÔÛÇá æ ÊÌÇæÒ äÙÇãی "ÑåÇÆی ÈÎÔ æ ÝãیäیÓÊی" ÇÑÊÔ åÇی ÂãÑی˜Ç æ ãÊÍÏیäÔ ÏÑ ÇÝÛÇäÓÊÇä ÈæÏäÏ.
æÔå Çی ÇÒ ÊáÇÔ åÇی ãÇ ÌåÊ ÇÑÊÞÇ ÂÇåی ÎæÏ æ ãÌãæÚå ÒäÇä ÔÇãá ÏååÇ ÌáÓå ÓÎäÑÇäی¡ ÓãیäÇÑ æ ÇäÊÔÇÑ 18 ÔãÇÑå äÔÑیå "åÔÊ ãÇÑÓ" ÇÓÊ. ˜æÔÔ ãÇ ÏÑ Çیä Òãیäå ÇÑÊÞÇ ÏÇäÔ Úãæãی ãÇä ÈÑ ÓÑ ÇÔ˜Çá ÓÊã ÈÑ Òä¡ ÑیÔå åÇی ÓÊã ÈÑ Òä æ ÇäÊÞÇá ÊÌÇÑÈ äÙÑی æ ÊÆæÑی˜ ÌäÈÔ ÝãیäیÓÊی ÌåÇä Èå ÒäÇä ÝÇÑÓی ÒÈÇä ÈæÏå ÇÓÊ.
ÇäÚ˜ÇÓ ãÞÇæãÊ æ ãÈÇÑÒå ÒäÇä ÇیÑÇä ÌåÊ ãØÇáÈÇÊÔÇä¡ ÌáÈ ÍãÇیÊ ÒäÇä ÛÑÈی ÇÒ Çیä ãÈÇÑÒÇÊ¡ ÇÝÔÇی ÓјæÈÑی åÇی ÑŽیã ÌãåæÑی ÇÓáÇãی ÏÑ ÍÞ ÒäÇä æ ÇÝÔÇی ãÙÇåÑ æäÇæä Çیä ÓјæÈ ãÇääÏ¡ ÓäÓÇÑ¡ ØÑÍ ÇÑÊÞÇ ÇãäیÊ ÇÌÊãÇÚی¡ Ç͘Çã ÞÕÇÕ¡ ÇÝÔÇی ÌäÇیÇÊ äیÑæåÇی ÈäیÇÏÑÇی ãÐåÈی Úáیå ÒäÇä ÏÑ ÇÝÛÇäÓÊÇä¡ ÚÑÇÞ¡ ÊáÇÔ ÈÑÇی ÈåÈæÏ æÖÚیÊ ÒäÇä äÇåÌæ ÏÑ ˜ÔæÑåÇی ÛÑÈی æ åã äیä Êјیå¡ ÇÒ ÝÚÇáیÊ åÇی ãÏÇæã ÓÇÒãÇä ÒäÇä åÔÊ ãÇÑÓ ÇÓÊ.
ãÇ Øی ÏåÓÇá ÐÔÊå ÊáÇÔ åÇی ÈÓیÇÑی ÈÑÇی ÇÊÍÇÏ ÕÝæÝ ãÈÇÑÒÇÊی ÒäÇä ÎÇÑÌ ˜ÔæÑ ÑÇ ÏÇãä ÒÏیã. Ñå ÈÓیÇÑی ÇÒ ÝÚÇáیÊ åÇی ãÇ åãæÇÑå ÈÇ ÓÇیÑ ÊÔ˜áÇÊ ÒäÇä æ ÏÑ ˜äÇÑ ÊÔ˜áÇÊ ÓیÇÓی ãÈÇÑÒ ÏÑ ÎÇÑÌ ˜ÔæÑ ÈæÏå ÇÓÊ. ÇãÇ ÔÇیÏ ÈÊæÇä ÝÊ ی˜ی ÇÒ ÈÑÌÓÊå ÊÑیä ÝÚÇáیÊ åÇی ãÇ ÇÈʘÇÑ "˜ÇÑÒÇÑ ÒäÇä Úáیå ÞæÇäیä äÇÈÑÇÈÑ æ ãÌÇÒÇÊ åÇی ÇÓáÇãی ÏÑ ÇیÑÇä" ÈæÏ. Ô˜á یÑی Çیä ˜ÇÑÒÇÑ¡ ãÈÇÑÒÇÊ ãæÝÞیÊ ÂãیÒÔ¡ Çã ãåãی ÈÑÇی ÌäÈÔ ÑÇÏی˜Çá æ ÇäÞáÇÈی ÒäÇä ÈæÏ æ ãی ÊæÇä ÝÊ ˜ÇÑÒÇÑ ÒäÇä ی˜ ÚÑÖ ÇäÏÇã ÌÏی ÇÒ Óæی ÌäÈÔ ÇäÞáÇÈی ÒäÇä ÏÑ ÎÇÑÌ ÇÒ ˜ÔæÑ ÏÑ ãÞÇÈá ÌãåæÑی ÇÓáÇãی ÈæÏ¡ ÈÚáÇæå ˜ÇÑÒÇÑ ÒäÇä ÈیÇä ÞÏÑÊãäÏ ÈÎÔ ÑÇÏی˜Çá æ ÇäÞáÇÈی ÌäÈÔ ÒäÇä ÈæÏ ˜å ãÑÊÈÇ ÊæÓØ ÌÑیÇäÇÊ ÑÇÓÊ ÏÑæä ÌäÈÔ ÒäÇä ÍÐÝ ãیÔæäÏ¡ ÑÇیÔÇÊ áیÈÑÇá ÑÇÓÊی ˜å æیŽی ÔÇä ããÇÔÇÊ ÈÇ äÙÇã Òä ÓÊیÒ Íǘã ÇÓÊ. "˜ÇÑÒÇÑ ÒäÇä"¡ ÈÇ ییÑی ÈÑ Ñæی Çیå Çی ÊÑیä ãØÇáÈå ÒäÇä یÚäی áÛæ ˜áیå ÞæÇäیä Òä ÓÊیÒ æ ãÌÇÒÇÊ åÇی ÇÓáÇãی ÇäÔÊ ÐÇÔÊ. Øی ˜ÇÑÒÇÑ ÈÇ ãÌãæÚå Çی ÇÒ ãÞÇáÇÊ æ ÓÎäÑÇäی åÇ¡ ÊæÇäÓÊیã Ïј ÎæÏ æ ãÌãæÚå ÒäÇä ÑÇ ÇÒ ÑÇÈØå ÞæÇäیä ÖÏ Òä ÈÇ ˜á ãäÇÓÈÇÊ ÑæÔä ˜äیã æ äÔÇä Ïåیã ˜å áÛæ ˜áیå ÞæÇäیä Òä ÓÊیÒ ÈÇ æÇŽæäی äÙÇã ãæÌæÏ ÏÑ ˜áیå æÌæåÔ Çã˜Çä ÐیÑ ÇÓÊ. ˜ÇÑÒÇÑ ÒäÇä ÞÇÏÑ ÔÏ äÞÏی ÌÏی ÑÇ Úáیå Ïј åÇی ÈÛÇیÊ ãÑÏÓÇáÇÑÇäå ˜å ÊÍÊ áæÇی "" ÞÕÏ ÏÇÑäÏ ãÓÆáå ÒäÇä ÑÇ ÏæÑ ÈÒääÏ¡ ÏÇãä ÒÏå æ ÂÇåی ÒäÇä ÑÇ ÏÑ Çیä Òãیäå ÇÑÊÞÇ ÏåÏ. ÊÌÑÈå ÒäÇä ÚÑÇÞ æ ÇÝÛÇäÓÊÇä ÑÇ æä ÈÎÔی ÇÒ ÊÌÑÈå ÎæÏ ÏیÏیã æ ÇÒ Çیä ãäÙÑ ÈØæÑ ÞÇØÚ Úáیå åÑæäå ÇÏÚÇی Ïæá ÇãÑیÇáیÓÊی ÊÍÊ ÚäæÇä "ÑåÇیی" ÒäÇä ÇیÑÇä ãÑÒÈäÏی ˜ÑÏیã. åã äÇä ˜å ÊǘیÏ ÏÇÔÊیã åÑæäå ÊÍæáی ÏÑ ãæÞÚیÊ ÒäÇä ÇیÑÇä¡ äå ÇÒ ØÑیÞ ÓÇÒÔ ÈÇ äÙÇã ÌãåæÑی ÇÓáÇãی ˜å ÇÒ ãÓیÑ ÂãÇÌ ÞÑÇÑ ÏÇÏä Çیä ÑŽیã یÔ ÎæÇåÏ ÑÝÊ.
åãÇäØæÑ ˜å ÒÇÑÔÇÊ æ ÇØáÇÚیå åÇ äÔÇä ãی ÏåÏ ÊÔ˜á ÒäÇä åÔÊ ãÇÑÓ ãÇääÏ åÑ ÇÑÇä ÒäÏå æ æیÇ¡ ÏæÑå åÇیی Ñ ÝÑÇÒ æ äÔیÈ¡ یÔÑæی¡ ã˜Ë æ ÊÇãá¡ ÇÔÊÈÇå æ ÊÕÍیÍ¡ ÇãÇ ÊáÇÔ ÎÓÊی äÇÐیÑ ÑÇ ÇÒ ÓÑ ÐÑÇäÏå ÇÓÊ. ÈÑÎی ÂãÏäÏ¡ ÈÑÎی ÑÝÊäÏ¡ ÇãÇ åãæÇÑå ÊÚåÏی ÈæÏ ˜å ÊÍÊ åÑ ÔÑÇیØی ÑÇå ÈÇیÏ ÇÏÇãå یÇÈÏ.
Øی Ïå ÓÇáå ÐÔÊå¡ ÏÑ Òãیäå ÇÑÊÞÇ ÂÇåی ÒäÇä¡ ÏÎÇáÊ Ñی ÏÑ ÕÍäå ÓیÇÓی æ ÊáÇÔ ÈÑÇی ÇÊÍÇÏ ÕÝæÝ ÒäÇä ÊáÇÔ åÇی ÔãیÑی ÇäÌÇã ÏÇÏیã¡ ÊáÇÔ åÇیی ˜å ÈÏæä Ô˜ äãی ÊæÇä ÇÒ ˜ÊÇÈ Ñ æÑÞ ÊáÇÔ åÇی ÒäÇä Øی äÏ Ïåå ÐÔÊå ÌåÊ ÏÓÊ یÇÈی Èå ÂÒÇÏی æ ÑåÇیی ÍÐÝ ˜ÑÏ.
ãÌãæÚå Çی ˜å یÔ Ñæ ÏÇÑیÏ¡ ÏÑ ÍÞیÞÊ ËÈÊ ÊÌÇÑÈی ÇÓÊ ˜å ÝÞØ ãÊÚáÞ Èå ãÇ یÚäی ÓÇÒãÇä ÒäÇä åÔÊ ãÇÑÓ¡ äیÓÊ. ÇÒ áÍÙå Çی ˜å ی˜ ÌãÚ ÝÚÇáیÊ åÇی ÂÇåÇäå Çی ÑÇ ÏÑ ÎÏãÊ Èå ÑåÇÆی ÓÊãÏیÏÇä ÓÇÒãÇä ãی ÏåäÏ¡ ÇÒ Âä áÍÙå Èå ÈÚÏ¡ åãå یÒ Èå ÇÞیÇäæÓی ˜å ÎæÏ Çیä ÒäÇä ÇÒ Âä ÈÑÎÇÓÊå ÇäÏ ÈÇÒ ãی ÑÏÏ æ ÊÈÏیá Èå ÊÇÑیÎ یÔÑæی åÇ¡ ÚÞÈ ÑÏåÇ¡ ÏÇäÓÊä åÇ æ äÏÇäÓÊä åÇی ÂäÇä ãی ÔæÏ. Çیä ÖÑæÑÊ ãÇ ÑÇ ÈÑ Âä ÏÇÔÊ ˜å Çیä ÇÓäÇÏ ÑÇ ÊÇ ÌÇیی ˜å Çã˜Çä ÏÇÔÊ¡ ÇÒ æÔå æ ˜äÇÑ ˜ÊÇÈÎÇäå åÇی ÎÇäی æ ÇیäÊÑäÊی یÇÝÊå æ ÏÑ ãÌãæÚå ÍÇÖÑ ãäÊÔÑ ˜äیã.
ŽæÆä 2008
ÌåÊ Êåیå Çیä ˜ÊÇÈ áØÝÇ ÊæÓØ Çیãیá ÒیÑ ÈÇ ãÇ ÊãÇÓ ÈیÑیÏ.
zan_dem_iran@hotmail.com
zan_dem_iran@yahoo.ca