تبعيض جنسيتی : مانعی در مقابل توسعه پايدار

تبعيض جنسيتی : مانعی در مقابل توسعه پايدار

 کار و اقتصاد


فروغ قره داغی

اين متن، گزارش مؤسسه World Watch و نوشته شده توسط جودی ال جاکوبسن است ، كه درآن درباره راه هايی كه تبعيض جنسيتی از طريق آنها می تواند در رشد فقر و جمعيت ، خصوصاٌ در اقتصادهای معيشتی تأثير گذار باشد بحث می شود .

نويسنده :
Jodi L. Jacobson

تبغيض جنسيتی سبب رشد فقر و جمعيت می شود


در دهه 1980 درآمد سرانه حداقل 50% كشورها افت كرد . تحقيقی كه به تازگی توسط WW(Word Watch) انجام شده است به يكی ازدلايل حيرت انگيزِ رشد فقر دركشورهای درحال توسعه اشاره دارد:تبعيض برعليه زنان بوسيله استراتژی های قراردادی توسعه اقتصادی تشديد می شود .

چنين تبعيضاتی خصوصاً دراقتصادهای معيشتی جهان سوم، تنها دليل مهم رشد جمعيت و نيز عامل رشد فقر می باشد. ميزان مواليد و در نتيجه نرخ فقر،ققط و فقط وقتی كاهش می يابد كه قدم هايی در جهت افزايش كنترل زنان بر منابع اقتصادی برداشته شود .

در اقتصادهای معيشتی كه 3 ميليارد از 5.5 ميليارد نفر جمعيت جهان را شامل می شوند، زنان نان آوران عمده هستند. تحقيقات نشان می دهند كه زنان ساعات بيشتری كار می كنند و نسبت به مردان سهم بيشتری از حقوق خود را به حمايت از خانواده هايشان اختصاص می دهند .

هنوز در بيشتر موارداز تلاش زنان برای حمايت از فرزندانشان جلوگيری می شود .تبعيض جنسيتی در اقتصاد های معيشتي، محدوده وسيعی شامل تبعيض در دستمزدها، محروميت از برنامه های توسعه اي، موانع قانونی جهت مالكيت زمين و خشونت های بدنی می باشند .

اين تبعيضات از طريق ممانعت از دستيابی صدها ميليون زن به اعتبار (وام) ، آموزش ، كارآموزی ، خدمات بهداشتی ، مراقبت از فرزندان و مقامات قانونی كه برای بهبود چشم انداز آنها لازم است ، باعث تشديد فقر می شوند. در نتيجه نه تنها خانواده ها، فقير می مانند بلكه اقتصاد بسياری از ملت های جهان سوم، از پتانسيل اقتصادی آنان نيز عقب مانده تر است .

علاوه بر اين، تبعيض جنسيتی نرخ رشد جمعيت را بالا نگه می دارد ، زيرا راه های دستيابی زنان به منابع به جز در مورد بچه دار شدن، مسدود می باشد. در واقع برنامه های قراردادی جمعيت به دليل شكستشان در نبرد با موانع اجتماعی پيشرفت زنان، شكست خورده اند .

به عنوان مثال ، افزايش نرخ باسوادی زنان با كاهش مواليد، نسبت مستقيم دارد . اما تمايل کمتری برای دستيابی دختران و زنان به تحصيل نسبت به پسران و مردان وجود دارد. با وجودی كه نرخ عمومی سواد بين سال های 1970 و 1985 افزايش يافته است ، اما در حقيقت شکاف جنسيتی ميان زنان و مردان در ميزان باسوادی افزايش يافته است: امروزه تعداد زنانی كه قادر به خواندن نمی باشند 54 ميليون و تعداد مردان بی سواد 4 ميليون نفر است ، و اين فاصله همچنان در حال رشد است .

از سوی ديگر مدارك مستدل نشان می دهند كه سرمايه گذاری بر روی زنان، كوتاهترين راه برای رهايی خانواده ها از فقر است . افزايش بهره وری زنان - دستيابی به آموزش ، كارآموزی ، مالكيت زمين و اعتبار – مطمئناً مؤثرترين راه جهت توقف رشد جمعيت می باشد .

در اقتصادهای معيشتی ، زنان كشاورز بخش عمده مواد غذايی مصرفی خانه را تهيه می نمايند . در صحرای آفريقا زنان 80% غذای ميز آشپزخانه را تهيه می كنند. 70 تا 80 درصد محصولات غذايی توليد شده در شبه قاره هند ، و 50% غذای خانگی مصرفی در آمريكای لاتين توسط کار زنان توليد می شود .

هنوز استراتژی های توسعه قراردادی دسترسی به زمين ، اعتبار و ماشين آلات كشاورزی را به طور نابرابری در اختيار مردان می گذارند، مردان را به كشت محصولات برای معامله تشويق می كنند – اغلب بر روی زمين هايی كه زنان قبلاً غذا توليد می كرده اند - ، و آموزش و پرورش ابتدا بين مردان و پسران ارائه می گردد . استراتژی های توسعه، معمولاً زنان را مگر به عنوان اهدافی برای كاهش جمعيت ناديده می گيرند. به عنوان مثال يك تحقيق در سال 1982 ، تخمين زد كه تنها 0.5 درصد از تخصيصات سازمان ملل برای كشاورزي، صرف برنامه هايی برای زنان روستايی شده است .

تعداد كمی از دولت ها يا آژانس های بين المللی بر روی زنان سرمايه گذاری می نمايند . علاوه براين، نتيجه بيشتر استراتژی های توسعه در حقيقت دستيابی زنان را به زمين ، اعتبار ، بذر ها ، و تكنولوژی های ذخيره كار كاهش می دهند .

به عنوان نمونه ، در بيشتر نواحی روستايی جهان سوم ، دهكده هايی با قوانين رايج مالكيت كه زنان بر روی آن ها كشاورزی می كنند، به دولت يا زمين داران خصوصی تعلق دارند كه به ترويج محصولات درآمدزا می پردازند . از دهه شصت ، دولت مالاوی – مثل خيلی های ديگر – انتقال زمين های بزرگ مردم را به صاحبان املاك خصوصی تخصيص داد. در همان زمان ماليات هايی را بر محصولات خانگی به عنوان سوبسيد اعتبار ، بذر ، و كود برای كشتكاران محصولات قابل معامله نظیر حبوبات وضع كردند . زنان كه بيش از 70 درصد كشاورزان تمام وقت را تشكيل می دادند تحت تأثير شديدتری قرار گرفتند . نتايج بطور فزاينده ای باعث فشار شديد بر کشاورزي، ركود در توليد مواد غذايی اساسی كشور و كاهش در رشد و تساوی اقتصادی شدند .

علاوه بر توليد غذا زنان مسؤول جمع آوری سوخت و آب نيز هستند . هنوز کمپين های كاشت درخت و سرمايه گذاری های بين المللی در مقابل قطع درختان جنگلي، زنان را به رسميت نمی شناسند . از ميان 22 پروژه احداث جنگل كه توسط بانك جهانی از 1984 تا 1987 انجام شده ، تنها يكي، زنان را به عنوان ذينفع به رسميت شناخته است .

از مردان انتظار می رود بيشتر از زنان درآمد داشته باشند، اما كمتر انتظار می رود تا در آمد خود را برای خرجی خانواده – غذا ، سرپناه ، لباس ، مراقبت های بهداشتی – خرج كنند و بنابراين كمتر انتظار می رود تا خانواده خود را از فقر نجات دهند. تحقيقات در مكزيكو نشان می دهد كه زنان 100% درآمد خود را به بودجه خانواده اختصاص می دهند در حاليكه سهمی كه مردان به اين امر اختصاص می دهند حداكثر 75% و اغلب كمتر است .

زنان بطور مؤثر بيشترين سهم را در برطرف کردن نيازهای اساسی خانواده دارند درحاليكه در آمد مردان اغلب از طريق خريد الكل ، تنباكو و ساير مواد مصرفی دور ريخته می شود . تحقيقات در تمامی كشورهای در حال توسعه نشان می دهد كه درآمد و توليد غذای مادر- ميزان كنترل او در حفظ درآمد- تغذيه نسبی فرزندان را تعيين می نمايد .

متأسفانه طی دهه اخير وضعيت زنان واقعاً سير نزولی داشته است – آنهاكمترين كنترل را نسبت به قبل بر زمين ، پول و ساير منابعشان دارند . به عنوان يك نتيجه در تمامی كشورهای در حال توسعه ، زنان مجبورند برای رسيدن به اهدافشان ساعات بيشتری كار كنند . حجم روز افزون كار ، مطمئناً نرخ تولد را بالا نگه خواهد داشت زيرا زنان به کمک فرزندان خود خصوصا دختران نياز دارند.

اين تله جمعيتی است . رشد سريع جمعيت بدون هيچ كاهشی ادامه خواهد يافت ، مگر اينكه دولت ها حركت سريعی در جهت مقابله با تبعيض جنسيتی در اقتصادهای معيشتی آغاز كنند . اما امروزه به جای تكيه بر سلامتی و كارايی زنان بيشتر بر كاهش دوران باروری آنان تاکيد شده است .

اگر زنان در اقتصادهای معيشتي، تهيه كنندگان عمده غذا ، سوخت و آب برای خانواده هايشان هستند، و هنوز برخورداری آنان از منابع مولد در حال كاهش است، پس تعداد بيشتری از مردم از گرسنگي، سوء تغذيه، بيماری و كاهش كارايی رنج خواهند برد.
سرمايه گذاری بر روی زنان، سريع ترين راه برای رسيدن همزمان به افزايش امنيت غذايی و كاهش رشد جمعيت و كاهش فشار وارده بر محيط می باشد.

منبع:
Worldwatch Institute

1776 Massachusetts Ave., N.W.

Washington, D.C. 20036-1904

USA
Phone: 202.452.1999

Fax: 202.296.7365

worldwatch@worldwatch.org
Contributors : Jodi L. Jacobson