… پيام احزاب و نهادهای سياسی
« از طرف انديشه و پيكار: تراب حق شناس
آذر درخشان تا آخرین دم روی صحنه بود.
چه نام مستعار شايسته‌اى داشت. مبالغه آميز نبود. هم آذر بود از آن نوع (به گفتهء حافظ) "كه آتشى كه نميرد هميشه در دل ماست" و هم در محيط تيره و سرا پا ستم و تبعيض كنونى، درخشان بود. زبان او گوياى مبارزهء وسيع ترين قشر ستمديدهء ايران و جهان يعنى زنان بود. اهل فكر بود، تك ساحتى نبود، در قالب ويژه و محدودى نمى خواست اسير باشد. مسأله زنان را جدا از مردان و كل جامعه و تاريخ طبقاتى آن تلقى نمى كرد. به ريشه ها دست مى برد، راديكال بود.
در يك سال گذشته كه بارها شانس عيادت از او را داشتم، هر بار، با روحيه اى شكيبا، اميدوار و رزمنده روبرو مى شدم و از او مى آموختم. بيمارى را كه به آخرين مراحلش رسيده بود به مسخره مى گرفت. به خاطر درمان زخمى كه در روده پديد آمده بود شيمى درمانى را متوقف كرده بودند و سرطان جلو مى رفت. با تبسم مى گفت: "حالا ببين تا كجاها تشريف مى بره"! در عين درد، چهره اش به هيچ رو ترحم آميز نبود. نادر بود چنين روحيه اى. همان كه ما دلبستگان به كمونيسم سخت بدان نياز داريم. در برخوردها، هم زبان انتقاد داشت و هم زبان تفاهم و تشويق. مطالعات و اطلاعاتش پيرامون جنبش زنان در ايران و جهان گسترده بود و مى توانم بگويم ژرف. اين جنبش را صرفا در فعاليت سياسى و مبارزه با مرد سالارى و احكام دينى نمى ديد، بلكه آثار ادبى و هنرى زنان (شعر، رمان، فيلم و نقاشى) را نيز بُعدى از اين جنبش مى دانست و حتى مى توانست آن ها را به نقد و سنجش بگذارد. در طرح آرا و نظراتش جسور و صادق بود. از هيچ وسيله اى براى دانستن، ارتباط برقرار كردن غافل نبود. وقتى در صحبت با نكته اى جالب رو به رو مى شد گل از گلش مى شكفت و گويى درد جانكاه را فراموش مى كرد. جمعى و تشكيلاتى كار مى كرد.
سوم مارس امسال به كتاب "زنان سال صفر" (گزيدهء مقالات و سخنرانى ها و مصاحبه هاى او) جايزهء پوران بازرگان اهدا گرديد و از نويسنده و مبارزهء پيگيرش تقدير شد. او كه با همتى ستودنى و با همكارى دوستانهء اكيپ پزشكى از بيمارستان به مراسم آمده بود در آخرين حضور عمومى خويش چنين گفت:
www.youtube.com/watch?v=xQ9THup9KAI
اين ضايعه را با اندوه فراوان به رفقايش در حزب كمونيست ايران (م. ل.م.)، در سازمان زنان ۸ مارس ـ ايرانى افغانى، به خانواده، نزديكان و دوستانش، به جنبش زنان ايران، به رهروان خستگى ناپذير راه كمونيسم تسليت مى‌گوييم. ديروز ۲۶ مه ۲۰۱۲ در سالگرد كمون پاريس، در پرلاشز، جايش را خالى كرديم. مبارزهء طبقاتى كارگران و زحمتكشان و ستمديدگان، مبارزهء رهايى بخش زنان آتش ها به پا خواهد كرد، آذرها خواهد آفريد همه درخشان.
هرگز نميرد آنكه دلش زنده شد به عشق / در سينه هاى مردم عارف مزار ماست
۲۷ مه ۲۰۱۲.
« پيام کمیته مرکزی حزب کمونیست ایران
به مراسم بزرگداشت آذر در پاريس
به حزب کمونیست ایران (مارکسیست- لننیست- مائوئيست)
رفقای عزیز !
میتوان در فقدان رفیق آذر درخشان سوگواری نمود، به ماتم نشست و در خویشتن خویش فرو رفت. میتوان هم اما اندوهگین گشت ولی در خویش فرو نرفت و آن آمال، آن افق و آن راه سترکی را مادیت بخشید که رفیق آذر تا آخرین لحظات زنگی پر بارش بر آنها پای فشرد. بدون تردید همه ما دومین را انتخاب میکنیم.
تردیدی نیست که فقدان او ضایعه ای بس عظیم است، برای همه آنانیکه از خلال نوشته هایش او را شناختند، برای همه آنانیکه هم پای او رزمیدند، برای همه آنانی که همدوش او نوشتند، خواندند، جنگیدند و صمیمیتش را از آن خویش ساختند.
تردیدی نیست که جنبش کمونیستی و جنبش رهایی زنان یکی از رزمندگان پرشور خود را از دست داد، آنهم درهنگامه ای که نیاز به جنگنده گانی از جنس او بیش از همیشه احساس میشود و این را به جد میگوییم. بسیاری از ما فریاد پرطنین و خشم آلود او را در مقابل سفارت جمهوری اسلامی در انتهای مارش 5 روزه کارزار زنان فراموش نمیکنیم، آنزمان که خطاب به جانیان اسلامی فریاد میزد: در مقابل شما زن ستیزان جمهوری اسلامی صد ها زن ایستاده اند. در مقابل شما نسلی از زنان ایستاده اند که روز زن سال 57 به خیابان آمدند تا به حکم حجاب اجباری خمینی شما اعتراض کنند. آنان به شما گفتند که نخواهیم گذاشت که آرامش ببینید.
آنان به شما گفتند که حاشا اگر با نظام ارتجایی شما لحظه ای آشتی کنند. شما آنان را سرکوب کردید. اما امروز نسل های دیگر نیز به صفوف ما پیوسته اند، نسل جدیدی که مانند موجی از پشت آمده و موج ما را به جلو رانده است. با این حال باید به شما گفت عمرتان بر باد است. ّو رفیق آذر یکی از آن زنان سال 57 – سال صفر- بود و یکی از آنانی که شانه هایش را برگامهای نسل بعد خویش قرار داد که بر فراز شانه او، این رزم را به پیش رانند.
نقطه عزیمت رفیق آذر در برخورد به فرودستی زنان از موضع کمونیسم بود، بی جهت نبود که نوشت: ... زنان کمونیست روابط اجتماعی که زنان را به بند کشیده را به مصاف میطلبند. این زنان تلاش میکنند به زنان ستمدیده توضیح دهند که راز این روابط اجتماعی چیست که در آن جایگاه او این قدر فرو دست است و این که این روبط اجتماعی چطوری متصل به یک روابط تولیدی استثمارگرانه میباشد که همان نظام سرمایه داری است.
در عین حال نقطه عزیمت رفیق آذر در برخورد به فرودستی زنان از موضع انقلاب بود. بی جهت نیست که شلاق بی رحم انتقادش را بر کمپینیان فرود آورد، آنانی که به عبث در تلاش بودند که دره عمیق میان زنان سال صفر و سرکوب کنندگان آنان را پر کنند و درست از موضع انقلاب است. که عمیقا بر این باور است که بدون متحد کردن اکثریت جامعه و متحول کردنشان انقلاب اجتماعی را نمیتوان سازمان داد. این روحیه وحدت طلبانه شاید یکی از برجسته ترین خصوصیات رفیق آذر بود.
همه اعضای حزب کمونیست ایران با شما، با خانواده و بستگان رفیق آذر عمیقا همدردیم. او در ما زنده خواهد ماند.
8-6-2012
« فعالين سازمان فدائيان اقليت در شهر فرانكفورت
یاد رفیق آذر درخشان را گرامی میداریم!
نیازی به معرفی آذر درخشان نداریم، چرا که او در زمان حیاتش با نوشته ها، سخنان و حضور فعال در مبارزات سیاسی خطوط چهره ی خود را در آئینه ی تاریخ معاصر مبارزات علیه زن ستیزی و ساختارهای زن ستیزانه به روشنی بازتاب داده است.
تلاش خستگی ناپذیر او برای رفع تبعیض تاریخی علیه زنان از منظر یک زن سوسیالیست حاکی از پیوند عمیق این مبارزات و انکار مکرر این ادعاست که سوسیالیست ها به مسائل زنان بی توجهند و مبارزه برای رهایی زن را به آینده ای مردد واگذار می کنند.
آذر درخشان در یکی از نوشته هایش فمینیست های موقعیتی را به نقد می کشد و چنین می نویسد: این نگرش تمکین را می توان خیلی راست و پوست کنده در یک رهنمود مردسالارانه و زن ستیزانه معروف دید: "وقتی دارند بهت تجاوز می کنند و کاری نمی توانی بکنی سعن کن لذت ببری"!
آری! یاد آذر درخشان را با بیان اندیشه هایش پاس می داریم. چرا که قصدمان نه سوگواری، بلکه کشیدن خط ممتد حیات زیر عنوان اندیشه و پیکاری ست که حقارت فراموشی را از مرگ دریغ می دارد.ا
قصدمان نه انکار تنوع و اختلاف نظرهاست، بلکه تاکید بر انتظار مشترک بامدادی است که طلوع خورشیدش امید گرم و دلنشین هوای ناجوانمردانه سرد امروز است. یاد آذر درخشان و تمام مبارزان راه آزادی و سوسیالیسم را که امروز دیگر در میان ما نیستند، گرامی می داریم.
* این پیام در بزرگداشت رفیق آذر درخشان در فرانکفورت 30 ژوئن 2012 خوانده شد.
« سازمان كارگران انقلابی ایران (راه كارگر)– هیئت اجرایی، واحد فرانكفورت
خانواده محترم، دوستان، یاران و رفقای عزیز
خاطره رفیق كمونیست، انترناسیونالیست، فعال خستگی ناپذیر جنبش زنان، آذر درخشان همواره با ماست. تلاشهای سخت كوشانه، سخنان و كارهای ماندگار او در جنبش چپ ما و در جنبش زنان كشورمان هرگز فراموش نخواهد شد.
در این جمع صمیمی از یاران، فقدان رفیق آذر درخشان را بیش از همیشه احساس می كنیم. یاد و خاطره او همواره با ما بوده و خواهد بود.
30- ژوئن 2012
پیام فوق در مراسم یادمان آذر درخشان در شهر فرانكفورت خوانده شد.
« پیام هسته اقلیت
گرامی باد یاد و خاطره آذر درخشان
سحر گاه روز شنبه ۶ خرداد برابر با ۲۶ ماه مه ۲۰۱۲، قلب پر تلاش آذر درخشان، کمونیست و فعال جنبش رهائی زن، پس از ۱۱ سال مبارزه با بیماری سرطان از حرکت باز ایستاد.
آذر درخشان فرزند کار و زحمت و فعال عرصه‌های اجتماعی در تمام دوران زندگی مشقت بارش لحظه‌ای از تلاش و مبارزه برای رهائی کارگران و زحمتکشان باز نایستاد و تمام وقت، نیروی خود را در این راه صرف کرد. ستم جنسی به مثابه یک ستم مضاعف او را بر آن داشت که مبارزه با نا برابری‌های اجتماعی را با مبارزه علیه نابرابری جنسی پیوند زند. آذر اما به سبب روح جستجوگر و طغیانگرش به عنوان یک زن، عرصه نابرابری جنسی را نیازمند توجه و تمرکز نیروی بیشتر می‌دانست. او در این عرصه دارای دید باز و روشنی بود همواره تاکید می‌کرد: یک فعال زن کمونیست باید تلاش کند صف مستقل خود را از گرایشات راست و بورژوا در جنبش متمایز کرده و نیروی خود را برای متشکل کردن زنان کارگر و زحمتکش و طبقات فرودست در جامعه صرف کند. او در این راه همواره بر سازماندهی و تشکل یابی زنان چپ و سوسیالیست تاکید نمود و بحق زحمات زیادی کشید.
به جرات میتوان گفت آذر درخشان به کل جنبش سوسیالیستی زنان تعلق داشت.
ما تاسف عمیق خود را نسبت به فقدان این کادر زحمتکش جنبش رهائی زن و فعال کمونیست اعلام داشته و همدردی خود را با اعضای خانواده، دوستان، رفقای هم رزمش و تمامی کوشندگان راه آزادی و سوسیالیزم ابراز میداریم.
یازدهم خرداد ماه - ٣۱ ماه می ۲۰۱۲
* این پیام در بزرگداشت رفیق آذر درخشان در آمستردام - هلند 24 ژوئن 2012 خوانده شد.
« پیام شورای همبستگی با مبارزات مردم ایران در لندن
امشب گرد آمده ایم تا یادی از رفیق از دست رفته آذر درخشان کنیم. ما در این جا به فعالیت های سیاسی و ایدئولوژیک او نمی پردازیم و تنها به این بسنده می کنیم که جدا از هر گونه اختلاف ایدئولوژیک و سیاسی، به تلاشها و زحمات او در زمینه مسائل زنان ارج می گذاریم.
شاید در این لحظه بیش از هر زمان دیگر احساس کنیم که از دست رفتن هر یک از ما چه بار سنگین و احساسی و عاطفی ای بر جای خواهد گذاشت، زیرا که در نهایت ما همه از یک خانواده ایم.
باشد که این گردهم آیی گامی باشد در ادامه همفکری و همکاری در جهت نیل به آرمانها و اهداف مشترکمان در برپایی دنیایی بری از بهره کشی و ستم.
* این پیام در مراسم یادبود آذر درخشان در 24 ژوئن در لندن خوانده شد.
« روابط عمومی اتحاد فدائیان کمونیست
یاد آذر درخشان گرامی باد
با نهایت تاسف اطلاع یافتیم که رفیق آذر درخشان سحرگاه 26 مای، ششم خرداد ماه 1391 در بیمارستانی در شهر پاریس در گذشته است.
رفیق آذر درخشان یکی از کادرهای حزب کمونیست ایران (م- ل- م) و از بنیانگذاران سازمان زنان 8 مارس (ایران-افغانستان) و از فعالین عرصه‌های مختلف جنبش کارگران و زنان بود که تا آخرین لحظات حیات خود به آرمان‌های انسانی سوسیالیسم وفادار ماند و برای تحقق آن ها از پای ننشست .ما فقدان آذر درخشان را به خانواده و همرزمان‌اش در حزب کمونیست ایران و فعالین زنان در سازمان زنان 8 مارس و دیگر فعالین جنبش‌های اجتماعی انقلابی تسلیت میگوئیم و یاد و خاطره او را در تداوم مبارزات‌اش گرامی میداریم.
« پیوند - در جهت وحدت کمونیست‌های ایران
در بزرگداشت رفیق همرزم‌مان آذر درخشان
جنبش کمونیستیِ ایران یک فمینیستِ خستگی‌ناپذیر و جنبش فمینیستیِ ایران یک کمونیستِ آشتی‌ناپذیر را از دست داد. خاموشیِ آذر درخشان کمبودی است غیر قابل انکار برای هر دوی این جنبش‌ها.
در آن زمان که بسیاری از کمونیستها فمینیسم را تفکری بورژوائی محسوب می‌داشتند و بسیاری از فمینیست‌ها کمونیسم را ایدئولوژی‌ای متعلق به گذشته و شکست‌خورده می‌انگاشتند، آذر نوشت، گفت و استدلال کرد که": مسئله این است که ستم بر زن با پیدایش مالکیّت خصوصی به وجود آمد و رهائی زنان نیز در گرو محو مالکیّت خصوصی است. بنابر این اگر این تحولات(*) با چشم انداز سوسیالیسم پیوند نخورند می‌تواند اشکالِ دیگری از ستم بر زنان ظاهر شود یا حتّی شکل‌های قبلی ستم بر زنان دوباره جان بگیرند. فقط با این چشم‌انداز است که جامعه را میشود به عمیق‌ترین و رادیکال‌ترین شکل دمکراتیزه کرد و برابری حقوقی میان زن و مرد را بطور واقعی تأمین کرد. از طرف دیگر اگر این تحولات دمکراتیک انقلابی انجام نشود و در موقعیّت زنان یک تغییر ریشه‌ای انجام نگیرد راه پیشروی برای تحولاتِ عمیق تر و محو ستم بر زن باز نمی‌شود".
اعتقاد رفیق آذر به لزوم تشکل برای پیشبرد مبارزات در عضویّتش در حزب کمونیست ایران (م.ل.م) و در شرکتش در بنیانگذاری سازمان زنان هشت مارس (ایران- افغانستان) تجلّی یافت.
رفیق آذر با زندگیِ درخشانش درسی بزرگ به همۀ کوشندگان راه آزادی و برابری داد. مبارزات او علیه حکومت ارتجاعی و خونخوار جمهوری اسلامی و مماشات کنندگان با این رژیم، برای جدائی دین از دولت، برضدّ هر گونه دخالت امپریالیستی، دفاعش از حقوق زنان و رهائی آنان و تلاشش در راه ساختن دنیائی خالی از ستم و استتثمار، آنهم در جریان بیماری هولناکی که یازده سال به طول انجامید از او انسانی استثنائی ساخت.
درگذشت این زن بزرگ را به فرزندان، خواهران، برادر، رفقا و یارانش صمیمانه تسلیت میگوئیم. یادش را گرامی میداریم و راهش را ادامه خواهیم داد.
03/06/2012
* اشاره به تحولات دموکراتیک در ابتدای صحبتش در کنفرانس پژوهش های زنان در سال (1371) 1999
« اطلاعیه کمیته مرکزی حزب کمونیست ایران
در مورد درگذشت رفیق آذر درخشان
با نهایت تأسف اطلاع یافتیم که رفیق مبارز آذر درخشان (مهری علی ملایری) از بنیان گذاران سازمان زنان 8 مارس و از کادرهای حزب کمونیست ایران (م.ل.م) در سحر گاه روز 26 ماه مه و بعد از سالها دست و پنجه نرم کردن با بیماری سرطان در بیمارستانی در شهر پاریس دیده از جهان فرو بست.
رفیق آذر درخشان از چهره‌های شناخته شده و برجسته جنبش رهائی زنان و از مبتکران اصلی کارزار زنان در شهرهای اروپا علیه قوانین نابرابر و مجازات‌های اسلامی بود که علیرغم بیماری شدید پیگیرانه و خستگی‌ناپذیر تا واپسین لحظات زندگی به فعالیت های خود ادامه داد.
بدون شک فقدان این یار دیرینه خسارتی بزرگ برای جنبش زنان ایران خواهد بود. ضایعه‌ای که جبران آن به درس‌گیری از وفاداری و سخت کوشی چهره‌هایی چون آذر درخشان نیاز خواهد داشت.
ما درگذشت این مبارز دیرین را به اعضای خانواده و بستگان وی، به رفقای حزب کمونیست ایران (م.ل. م)، به رفقای سازمان زنان هشت مارس و به همه زنان و مردان ستمدیده و آزاده‌ای که قلبشان برای رهائی زنان می‌تپد صمیمانه تسلیت میگوییم.
۲۶ مه 2012 ـ ۶خرداد1391
« حزب رنجبران ایران
به کمیته مرکزی حزب کمونیست ایران (مارکسیست ـ لنینیست ـ مائوئیست)
رفقای گرامی
با کمال تاسف باخبرشدیم که رفیق آذر درخشان از کادرهای برجسته ی حزب شما، فعال خستگی ناپذیر کمونیست که زندگی پرافتخار خود را صرف وحدت کمونیستها و دفاع قاطعانه از حقوق پایمال شده ی زنان نموده و از احترام خاصی در جنبش کمونیستی ایران برخوردار بود، پس از سالها مبارزه سرسختانه با مرضی که در وظایف این رفیق گرامی مانع ایجاد می کرد، ولی آذر بدون تعلل و تا آن جا که در توانش بود لحظه ای وظایفش را تعطیل نکرد، چشم از جهان فروبست.
فقدان این کادر ارزنده را به شما، تمامی اعضای حزب شما و کلیه زنان و مردان کمونیست و آزادی خواهی که از نزدیک با وی آشنا بودند و به خصوص به خانواده ی وی تسلیت گفته و امیدواریم کمبود این رفیق در جنبش کمونیستی و جنبش زنان را با آموختن از صفات برجسته ی کمونیستی وی پُرکنیم. یادش گرامی باد.
"مرگ انسان حتمی است، ولی همه مرگها دارای ارزش مساوی نیستند... مرگ به خاطر منافع خلق سنگین تر از کوه تای است، ولی خدمت به فاشیستها و مرگ به خاطر منافع استثمارگران و ستم گران سبک تر از پر قو است."(مائو)
26 مه 2012
« تشکلات خارج از کشور
ستاره ای دیگر از آسمان جنبش کمونیستی از میان ما رفت!
آذر درخشان از بنیان گذاران سازمان زنان هشت مارس و از کادرهای قدیمی حزب کمونیست ایران (مارکسیست،لنینیست، مائوئیست) در سحرگاه روز شنبه ۲۶ مه ۲۰۱۲ پس از ۱۱ سال مقاومت در برابر بیماری سرطان در بیمارستانی در پاریس در گذشت. او نقش کلیدی در ایجاد سازمان زنان هشت مارس داشته و به عنوان مسئول سیاسی این سازمان نقش مهمی در مبارزات زنان انقلابی ایفا کرده است. آذر درخشان مبارزی خستگی ناپذیر بود که می توان از مبارزات او شرکت در فعالیتهای زیرین نام برد:
مبارزه با توهم دوم خرداد، شرکت در مبارزات ضد کنفرانس برلین، مبارزه علیه حمله آمریکا به عراق، مبارزه علیه جنایات جمهوری اسلامی، سازماندهی کارزار لغو علیه کلیه قوانین ضد زن جمهوری اسلامی و شرکت فعال برای افشای رهبران جریان سبز و پیش گذاشتن خواسته های انقلابی زنان در راه آینده ای متفاوت تلاش کرده است. کتاب "زنان سال صفر" اثری ماندگار و تبلوری از نظرات تئوریک و انقلابی او است که برای نسل جدید کمونیستها بجا گذاشته است.
جنبش کمونیستی و جنبش زنان یکی از یاران متعهد و وفادار خود را از دست داد. بدون شک فقدان این رفیق گرانمایه برای جنبش کمونیستی و جنبش زنان و اعضای خانواده، یاران و دوستانش ضایعه بزرگی بشمار مِی آید.
بکوشیم فقدان وجودش را با همبستگی میان خود به نیروئی برای تداوم مبارزه طبقاتی و تأکید بر وحدت کمونیستی گروه های چپ انقلابی تبدیل کنیم. یاد سرخش گرامی باد.
- حزب کمونیست ایران – کانادا
- شورا پشتیبانی از مبارزات مردم در ایران
- جمعی از فعالین جنبش زنان در تورنتو
- سازمان زنان هشت مارس (ایران-افغانستان)- تورنتو
« هواداران حزب کمونیست ایران (م- ل-م) واحد تورنتو
یاد آذر درخشان سمبل نسلی از کمونیست‌های انقلابی گرامی باد!
رفیق آذر درخشان؛ کمونیست و مبارز انقلابی و از پیشگامان رادیکال جنبش رهایی زنان، از کادرهای برجسته حزب کمونیست ایران (م ـ ل ـ م)، از بنیانگذاران و مسئول سیاسی سازمان زنان هشت مارس ایران ـ افغانستان) بعد از یازده سال مبارزه طولانی با بیماری سرطان در بامداد روز 26 می در پاریس چشم از جهان فرو بست.
رفیق آذر درخشان نمونه بارزی از یک بلشویک بود، بلشویکی که شجاعانه پرچم کموناردها را در دست گرفت و افکار و آرمان انقلابیون چین سرخ را مشعل زندگی خود قرار داد. او استوارانه و با تعهد به عهدی که با توده ها و انقلاب و حزب بسته بود سرو مانند با نگاهی به آفتاب سرخ آرمان کمونیسم زندگی را بدرود گفت و میراث پر باری از تجارب تئوریکش را در کتاب "زنان سال صفر" برای نسل جدید کمونیستها بجای گذاشت.
با ادامه راهش، یادش را گرامی می داریم.
26 می 2012
« جمعی از کمونیست های ایران (آذرخش)
با تأسف بسیار اطلاع یافتیم رفیق آذر درخشان (مهری علی ملایری) مبارز پیگیر و دلیرِ جنبش آزادی زنان، جنبش دموکراتیک، جنبش کارگری و عضو حزب کمونیست ایران (م.ل.م) سحرگاه ٦ خرداد، ۲٦ مه در یکی از بیمارستان های پاریس درگذشت.
زندگی کوتاه آذر درخشان سرشار از مبارزه و تلاش برای تغییر وضع اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی زحمتکشان بود. او که در طول ١۰ سال گذشته با بیماری جانکاه سرطان درگیر بود، هرگز روحیۀ زنده، مبارز و پرتلاش خود را از دست نداد. او با تحقیر درد و رنج، قلم و صدای رسای خود را در راه پیشبرد اهداف انسانی اش به کار برد. آذر درخشان لحظه ای از افشاگری رژیم خونخوار جمهوری اسلامی و روابط اجتماعی حاکم بر جامعه ایران دست بر نداشت. تلاش او تنها در افشای ستم و استثمار توده های رنجبر خلاصه نمی شد؛ او می‌کوشید راه رهایی و افق روشن آینده را نیز با قلم و قدم خود به معاصران و آیندگان نشان دهد.
ما از دست رفتن این رزمندۀ درخشان را به رفقا و نزدیکانش تسلیت میگوییم.
یاد او گرامی است
١۰ خرداد ١٣٩١، ٣۰ مه ٢۰١٢
« اتحاد چپ ایرانیان در خارج از کشور
رفیق "آذر درخشان" چشم از جهان فروبست!
رفیق آذر درخشان "مهری علی ملایری" از فعالین کمونیست و فعال جنبش زنان در روز 26 ماه مه پس از نبردی طولانی با بیماری سرطان در پاریس چشم از جهان فرو بست.
آذر درخشان از کادرهای حزب کمونیست ایران (مارکسیست-لنینیست-مائوئیست) و از بنیانگذاران و فعالین سازمان زنان 8 مارس (ایران- افغانستان) و نویسنده کتاب «زنان سال صفر» بود.
فعالین اتحاد چپ ایرانیان در خارج از کشور در گذشت این رفیق مبارز را به همه مبارزان و فعالان جنبش کمونیستی و زنان و نیز رفقای حزب کمونیست ایران (مارکسیست- لنینیست- مائوئیست) تسلیت می‌گوید.
هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق / ثبت است بر جریده عالم دوام ما
« اتحاد بین المللی در حمایت از کارگران در ایران
به مناسبت درگذشت آذر درخشان
با کمال تاسف و تاثر مطلع شدیم که آذر درخشان، از بنیان گذاران سازمان زنان هشت مارس و از کادرهای قدیمی حزب کمونیست ایران (مارکسیست- لنینیست- مائوئیست)، در سحرگاه روز شنبه ۲۶ مه ۲۰۱۲ پس از ۱۱ سال مقاومت در برابر بیماری سرطان در بیمارستانی در شهر پاریس فرانسه در گذشت.
اتحاد بین‌المللی در حمایت از کارگران در ایران، خود را در اندوه از دست دادن آذر عزیز با خانواده، همه یاران و همرزمان او سهیم می‌داند. جای خالی فعالین راسخ، مبارز و پیگیری همچون آذر درخشان در جنبش زنان و کلیه جنبش‌های برابری‌طلبانه و سوسیالیستی به راحتی پرشدنی نیست. ما، درگذشت آذر را به خانواده، بستگان و دوستان او و همچنین رفقای سازمان زنان هشت مارس و حزب کمونیست ایران (مارکسیست- لنینیست- مائوئیست) از صمیم قلب تسلیت می گوییم.
یادش گرامی باد - 27 می 2012
« پیامِ شورایِ دانشجویان و جوانانِ چپِ ایران
به مناسبتِ درگذشتِ رفیق آذر درخشان
و یقین بدار که ستاره‌گانِ راهِ درخشانِ امروزت، آذرانِ شعله‌ورِ آسمانِ رهایی می‌شوند…
جنبشِ کمونیستی و جنبشِ رهاییِ زنان یکی از پیگیرترین و سرسختترین یارانِ خود را از دست داد؛ رفیق آذر درخشان (مهری علی ملایری) از کادرهایِ قدیمیِ "حزبِ کمونیستِ ایران" (مارکسیست لنینیست مائوئیست) و از بنیانگذاران و رهبرانِ سازمانِ زنانِ ۸ مارس (ایران-افغانستان) در پیِ ۱۱ سال نبردِ سهم‌گین با بیماریِ سرطان جاودانه شد!
اگرچه مرگ جسم نحیف و رنجورِ او را از ما ربود، اما حاشا که بر استواری و اراده‌یِ پولادینِ انسانِ مبارز و خستگی‌ناپذیری چون او و بر آرمان و امیدش پایان و نهایتی باشد. رفیق آذر جاودانه است در آرمانِ رهاییِ بشریت، در رویایِ دست‌یافتنیِ جهانِ عاری از ستم و تبعیض و بهره‌کشی، جهانی درخورِ تبارِ انسان با ستاره‌یِ سرخی بر فرازش. او تداوم می‌یابد در راه‌اش، هدف‌اش، کلام و عقیده‌اش. رفیق آذر زنده است؛ در رودِ خروشانِ مبارزه، در فریادهایِ خاموشی‌ناپذیرِ تباه‌شده‌گان، در شورش‌های مکررِ فرودستان و گرسنه‌گان، در قیامِ کارگران و زحمتکشان، در یکِ می، در هشتِ مارس، در همه‌یِ روزها و ساعت‌ها و لحظه‌های مبارزه و تدارکِ قیام، آری او زنده است در انقلاب، در کمونیسم، در رهایی…
رفیق آذر از تبارِ نسلی بود «به چرا مرگِ خود آگاهان»، نسلِ توفان‌ها، خروش‌ها و خیزش‌هایِ سهم‌گین، نسلِ انقلاب، نسلِ باروت و سرود و حماسه، نسلی که تاریخ در پیش‌گاهِ عزم‌شان خمیده بود و آسمانِ پُرستاره نقشه‌یِ همه‌یِ راه‌هایِ نرفته. نسلِ رفتن و رفتن و در میانه بازنایستادن، نسلِ آغازگرانِ شورش‌هایِ بی‌انتها، پرنده‌گانِ نوپرواز، ایمان‌هایِ سترگ و «ببرهایِ عاشق»، نسلِ خندیدن بر افسونِ شب و دل‌باختن به سرخیِ آتش. نسلی که تبارش نه در محدوده‌یِ مرزهایِ جغرافیا بلکه به وسعتِ تمامیِ زمین بود، به وسعتِ انسان، انسانِ پیچیده در درد و رنج و البته فریاد! فرزندانِ اکتبرهایِ نوین، برآشوبنده‌گان علیه خائنین و رویزیونیستها و دلالانِ امیدها و آرمان‌هایِ مردم، نسلِ گاردهای سرخِ انقلابِ کبیرِ فرهنگیِ پرولتری، رزمنده‌گانِ جنگِ ویتنام، سیئرا مائسترا و فلسطین، نسلی که حرف‌اش را زیست و عزم‌اش را سرود و مرگ‌اش را زنده‌گی کرد. نسلِ فردا، نسلِ انقلاب، نسلِ کمونیسم.
اما آذر سمبلِ زنِ انقلابی کمونیست نیز بود. نمادی از زنانِ عصیان‌گری که برحق بودنِ شورش علیه ارتجاع را از درونیترین لایه‌هایِ روابط و مناسباتِ پیرامونِ خود آغاز کردند. آنان بر تمامِ حصارها و هنجاره‌هایِ پدرسالاری و مردسالاری در خانواده و تشکیلات و کار و زنده‌گی و مبارزه شوریدند و «نه» گفتند. بر ضرورتِ انهدامِ روابطِ کهن و پیریزیِ بنایِ نوینی از نقش و جایگا‌هِ زنِ انقلابی کمونیست پای فشردند. از ۸مارس گفتند و تشکیلاتِ مستقلِ زنان، از کارزارها و همایشها و نشست‌هایی که دست به کارِ نفیِ کهنه و زایشِ نوین بودند. بی‌اغراق باید گفت جنبشِ کمونیستی در ایران و حتا در ابعادِ جهانی در آغازِ راهِ گسست از درک‌هایِ سنتی و ارتجاعی و غلط، از نسبتِ مساله یِ زن و کمونیسم و جايگاهِ جنبشِ رهایی زنان در انقلاب، سخت و امدارِ زنانِ پیش‌گام و سرسختی چون آذر بوده است. هم چنان که ابتکارِ عمل و پیش‌گامیِ نقشِ همه‌جانبه یِ تئوریک و پراتیکِ وی در مرزبندی با گرایش‌ها و خطوطِ راست و ارتجاعی در جنبشِ زنانِ ایران و افشایِ انواعِ جریان‌هایِ لیبرال رفرمیستی، پراگماتیستی و پرو- مپریالیستی در جنبشِ زنان غیرِ قابلِ کِتمان است.
شورایِ دانشجویان و جوانانِ چپِ ایران ضمنِ گرامی‌داشتِ یاد و خاطره‌یِ این زنِ مبارز و انقلابی، معتقد است که غمِ نبودِ چنین انقلابیونی را جز با بردوش‌گرفتنِ سلاح و پرچمِ آنان، جز با پیمان‌بستن با آرمان و هدفِ سرخ‌شان، جز با درس‌گرفتن و از راه و روش و مرام و منش‌شان، جز با جمع‌بندی و گسست از اشتباه‌ها و کاستی‌هایِ ایشان و جز با تدارکِ جمعی برایِ آغازی دوباره و رزمی دگرباره در مسیرِ انقلاب، کمونیسم و رهایی را نمیتوان و نباید تحمل کرد. پرچمِ سرخی که به دست‌وجانِ رفیق آذر درخشان و میلیون‌ها انقلابیِ کمونیست در سراسرِ جهان برافراشته نگاه داشته شده است، امروز دستانِ ما، عزم و ایمانِ نسلِ ما و نبوغ و پشت‌کاریِ نوین را می‌طلبد.
پوینده و پُر رَهرو باد راهِ سرخِ رفیق آذر درخشان! زنده باد انقلاب! زنده باد کمونیسم! - خرداد ۱۳۹۱
« گفتگوهای زندان
آذر درخشان از میان ما رفت!
از کاروان چه مانده است
جز آتشی به منزل
باور کنم مرگ شقایق ها را
نه! هرگز!
من مرگ هیچ رفیقی را باور نمی کنم
آذر درخشان (مهری علی ملایری) زنی فعال، مبارز، کمونیست، سرسخت و شکست ناپذیر، یکی از چهره‌های برجسته حزب کمونیست ایران (مارکسیست-لنینیست-مائوئیست) و از بنیانگذاران زنان هشت مارس (ایران- افعانستان) و راهپیمایی 5 روزه زنان در اروپا، که تا آخرین لحظه، قلمش، کلامش در خدمت رهایی زنان و زحمت کشان بود، از میان ما رفت. او از معدود زنان کمونیستی بود که قلبش برای جامعه ای نو می تپید و سلاح اندیشه های نو را برای رهایی زنان و زحمتکشان خلاقانه به کار میبست. بدون شک فقدان آذر عزیز، برای جنبش رهایی زنان و جنبش کمونیستی و همه رفقا و یاران ضایعه ای دردناک و تاسف بار است.
ما به سهم خود، در گذشت آذر درخشان را به خانواده و رفقای همرزمش تسلیت میگوئیم. فقدان رفیقی ارجمند، با تجربه و کوشا از جنبش کمونیستی ایران، اندوهی بزرگ برای همه فعالین جنبش زنان و مبارزین راه آزادی و سوسیالیسم است.
تو را به جای تمام کسانی که نشناخته ام دوست می دارم
تو را به جای تمام روزگارانی که نزیسته ام دوست می دارم
تو را به خاطر دوست داشتن دوست می دارم - (پل الوار)
27 مای 2012
به یاد رفیق آذر درخشان - فیلم سخنرانی رفیق آذر درخشان در دومین گردهمایی سراسری در باره کشتار زندانیان سیاسی در ايران
www.dialogt.org/index.php?id=2
« جمعیت كردهای مقیم فرانسه
بمناسبت درگذشت آذر درخشان
با نهایت تاثر اطلاع یافتیم كه مبارز مشهور آذر درخشان بر اثر بیماری طولانی مدت سرطان بدرود زندگی گفت ۔
آذر درخشان در تاریخ سی و پنج ساله مبارزات مردم ایران چهره ای شناخته شده است، مبارزات او برای برابری خواهی در عرصه جنسیتی، سیاسی و اقتصادی از ویژگی های برجسته ای برخورداراست، فعالیتها و تلاشهای پیگیر و بی وقفه اش بر علیه مظالم سیاسی و اجتماعی در دوران جمهوری اسلامی ایران، حضورش در جنبش مستقل و مترقی زنان ایران، وزنه سنگینی بود كه بدون تردید برای همرزمان و همراهانش از یك سو و كل جنبش مترقی ایران از سوی دیگر، ضایعه ای بزرگ به همراه خواهد داشت۔
جمعیت كردهای مقیم فرانسه با اندوه فراوان درگذشت این آزاده مبارز و مدافع برابری در ایران را به خانواده اش، به همرهان و همفكرانش؛ بویژه به اعضا ی حزب كمونیست ایران (م م ل) و سازمان هشت مارس و همه آزادیخواهان ایران تسلیت می گوید۔ پاریس، ٢٧ ماه مه ٢٠١٢
«جمعی از مائوئیست‌های ایران
آذر درخشان(مهری علی ملایری) مبارز کمونیست، فعال جنبش زنان بر علیه استبداد و امپریالیسم و از بنیان گذاران سازمان زنان 8 مارس (ایران- افغانستان) در روز شنبه 6 خرداد پس از سالها مبارزه در راه آزادی، استقلال، سوسیالیسم و کمونیسم و در جدالی طولانی با بیماری سرطان، در تبعید و در غربت، در شهر پاریس در گذشت.
ما با غم و اندوه، خود را در فقدان این رفیق مبارز با همه افراد خانواده، دوستان، آشنایان و رفقای وی در حزب کمونیست ایران (م. ل. م) همدرد می‌دانیم و امیدواریم که در آینده ده‌ها زن پیشرو، انقلابی و کمونیست جای چنین کادرهای مبارزی را پر کنند.
یادش گرامی باد
« کمیته میزکتاب آمستردام - هلند
پیام کمیته‌ی میزکتاب آمستردام به مراسم یادمان رفیق آذر درخشان در آمستردام یاد رفیق آذر درخشان فعال جنبش ضد سرمایه داری و جنبش زنان و کمونیست انقلابی گرامی باد!
در شرایطی که هر لحظه انسانی زندگی را بدرود می‌گوید، چرا فقدان برخی‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و بیشتر به آن توجه میشود؛ بی‌ترید هر انسانی حامل تفکرات و اندیشه‌هائی است که در پراتیک اجتماعی خود بدان مادیت می‌بخشد، از این نظر است که مسئله‌ی ارزش و ضد ارزش در عرصه‌ی جامعه معنی پیدا می‌کند و انسان‌ها بر مبنای آن در کنار هم قرار می‌گیرند یا ازهم فاصله می‌گیرد.
رفیق مهری علی ملایری حامل اندیشه‌های ارزشمندی بود که با پراتیک اجتماعی خود آذر بر خرمن مناسبات ضد ارزشی جهان سرمایه‌داری و زن ستیز و نابرابر زده بود، تا راه درخشان مبارزه و پیکار برای نابودی آن را بیش از پیش هموار گرداند.
حضور ما دیروز در پاریس در مراسم خاکسپاری او امروز در آمستردام و فردا در کشورها و شهرهای دیگر جهان شاهدی زنده بر زندگی و مرگ رفیقی است که در طول حیاط کوتاه خود قامت انسان اندیشمند و انقلابی و کمونیست را تا توانست بلند نگه داشت.
ما امروز در کنار شما عزیزان ضمن احساس همدردی با خانواده و بازماندگان او در غم فقدان‌شان با رفقای هم رزم‌اش اعلام همبستگی میکنیم و تلاش خواهیم کرد در پیشبرد وظایف خود و ضرورت‌های مبارزاتی، هم چنان کوشا باشیم. یعنی اتحاد عمل نیروهای انقلابی و گرایش و گفتمان سوسالیستی و کمونیستی، زیرا که در شرایط کنونی اتحاد مبارزاتی ما عامل پیروزی ما است.
باشد تا در این فرایند مبارزاتی در خارج کشور با حمایت و پشتیبانی از مبارزات مردم ایران علیه رژیم سرمایه‌داری وابسته ی جمهوری اسلامی زمینه‌ی سرنگونی انقلابی آن را با هر جناح و دسته‌اش فراهم آوریم.
باری، رفیق آذر هنوز فرصت داشت تا در صف مبارزه‌ی ضد امپریالیستی هم چنان پر شور و تاثیر گذار و خستگی ناپذیر و آگاهانه کوشش و فعالیت کند، افسوس که بیماری و مرگ امان‌اش نداد و او را از ما ربود؛ گر چه راه او تداوم خواهد داشت و آرمان‌هایش تحقق خواهد پذیرفت؛ اما بودن چنین رفقائی بخصوص در این شرایط و حضور و نقش آنان در تسریع و پیشرفت مبارزه‌ی ضد ظلم و ستم و استثمار می‌تواند بسیار با ارزش و مهم باشد.
یاد رفیق آذر زنده و گرامی باد!
۲٤ یونی ۲۰۱۲
*این پیام در بزرگداشت رفیق آذر درخشان در آمستردام - هلند 24 ژوئن 2012 خوانده شد.
« جمعی از فعالین کارگری
با درود به همه رفقا و دوستان عزیز
در آستانه آخرین وداع با آذر (رفیق مهری علی ملایری) در سوگ و اشک و احساسات صمیمانه شما شریکیم. باشد تا آخرین وداع، سلامی دوباره باشد با اهداف و آرمان آذر درخشان که رهایی نوع بشر از زندان جامعه طبقاتی، مردسالاری و هر شکل از ستم و استثمار بود. در سوگ او سرود انقلاب و کمونیسم می خوانیم.
16خرداد 91
« کانون زندانيان سياسی ایران(در تبعيد)
آذر درخشان، فعال جنبش زنان درگذشت!
آذر درخشان (مهری علی ملایری)، فعال جنبش زنان و از بينانگذاران سازمان زنان هشت مارس و کادر حزب کمونيست ایران (م ل م)، سحرگاه روز شنبه ٢٦ مه (٦ خرداد)، پس از ١١ سال مقاومت در مقابل بيماری سرطان در بيمارستانی در شهر پاریس جان باخت.
آذر درخشان، مبارزی پيگير و خستگی ناپذیر بود که تا آخرین لحظات زندگی اش به آرمان های عدالتخواهانه و برابری طلبانه اش وفادار ماند و یک لحظه از مبارزه در این راه باز نماند.
کانون زندانيان سياسی ایران(در تبعيد)، ضمن گرامیداشت یاد و خاطر این زن مبارز عرصه طبقاتی و حقوق زنان، ضایعه مرگ وی را به خانواده، دوستان و همه ی همرزمان وی تسليت می گوید.
٢٦ مه ٢٠١٢ برابر با ٦ خرداد
« هيئت تحریريه نشريه روشنگر
آذر درخشان زنی کمونیست بود و از مبارزان خستگی ناپذیر. رفیقی، که تمامی عمر خود را در راه مبارزه بر سر اهداف انسانیش گذاشت و حتی در آخرین لحظه‌های زندگیش، با تمام رنجی که در اثر بیماری بر او وارد می‌شد از مبارزه خود بر علیه تمامی نابرابری ها دست بر نداشت. او یکی از زنان مطرح در راه مبارزه بر سر ستمی بود که بر تمامی زنان به وسیله ارتجاع مذهبی و سرمایه‌داری آوار گردد.
یادش گرامی و راهش پویا
« سایت گزارشگران
آذری دیگر از میان ما رفت!
مطلع شدیم که آذر درخشان (مهری علی ملایری) پس از سالها مبارزه با بیماری سرطان در بیمارستانی در شهر پاریس درگذشت. جنبش زنان در تبعید یکی از سازماندهندگان و فعالین بی‌خواب خود را از دست داد. مبارزی خستگی ناپذیر سرانجام آرام گرفت و ما را در غم رفتن خود باز گذاشت. هنوز خاطره راهپیمایی 5 روزه کارزار زنان در شهرهای اروپا علیه قوانین نابرابر جمهوری اسلامی در یادها باقیست و نبود آذر در تداوم این مبارزه زنان در تبعید قطعا محسوس خواهد بود. یاد و خاطره او جاودان باد. سایت گزارشگران خود را در غم از دست دادن این فعال جنبش زنان شریک می‌داند و برای خانواده و دوستانش صبر و بردباری آرزومند است. راهش مداوم!
« اتاق پالتاكی گفتمان سیاسی - اجتماعی
پرواز را به خاطر بسپار پرنده مردنی‌ست!
آذر درخشان از کادرهای برجسته حزب کمونیست ایران (مارکسیست لنینیست مائوئیست) و از بنیانگذاران سازمان زنان 8 مارس (ایران- افغانستان)، از مبتکران اصلی راهپیمایی 5 روزه کارزار زنان در شهرهای اروپا علیه قوانین نابرابر و مجازات‌های اسلامی و نویسنده کتاب "زنان سال صفر" بود. فراتر از آن زنی انقلابی و کمونیست بود که فقدانش در آسمان جنبش کمونیستی و جنبش زنان نهیب‌مان می زند که گرد هم آییم و پروازش را نظاره کنیم و از او بگوییم که خلاف جریان باد پرواز می کرد، در اوج می زیست و به هیچ بودگان می اندیشید.
« مرکز پژوهشی سینمای آزاد - بصیر نصیبی
ستارۀ درخشانِ آذر غروب کرد!
یک خبر درناک، آذر درخشان خاموش شد! خبر خاموشی آذر درخشان، خبری دردناک بود، آذر عمر کوتاهش را در راه مبارزه با استبداد و ارتجاع و عقب ماندگی سپری کرد. برای جنبش زنان مترقی و چپ گرا شخصیتی موثر و راه‌گشا بود تا آخرین روزهای زندگی دست از مبارزه نکشید. آذر از آن گروه شخصیت‌های سیاسی آگاه بود که با صادرات فرهنگی جمهوری جهل و جنایت مرز بندی قاطع و آشتی ناپذیر داشت. این اتفاق باور نکردنی را به همه یاران و همراهانش و جنبش های مترقی زنان تسلیت میگوئیم. نام او و یاد او همیشگی باد.
« انجمن دفاع از زندانیان سیاسی و عقیدتی ایران در پاریس
هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق
ثبت است بر جریده عالم دوام ما
آذر درخشان زنی از زنان نسل انقلاب بود که برای آزادی، برابری و عدالت اجتماعی پا به میدان مبارزه نهاد.
او از مبارزین راه رهایی زنان و ستم دیدگان و یار و یاور آزادیخواهان بود.
پس از سی سال تلاش و مبارزه بر علیه تمامیت حکومت جمهوری اسلامی و سالها مبارزه با مرگ نحس، قلب پر شور آذر در سحر گاه 26 ماه مه برابر با 6 خرداد از تپش ایستاد. و آذر کنار پوران بازرگان و پدر فضیلت کلام و... آرام گرفت.
انجمن دفاع از زندانیان سیاسی و عقیدتی ایران در پاریس ضمن بزرگداشت یاد او، به همه یاران و دوستان و آشنایان او تسلیت می گوید و همدردی خود را با آنان ابراز می‌دارد.
به امید تحقق آرمان‌هایش
یاد و نامش همیشه زنده
« کانون فرهنگی ایرانیان هلند
در گذشت دوست مبارز، آزایخواه و برابری‌طلب ما، آذر درخشان را به همه شما دوستان و همراهانش تسلیت می گوییم.
بدینوسیله همدردی صمیمانه و دوستانه خود را با شما عزیزان اعلام میداریم.
سام ویشکا - یاد آذر درخشان همیشه زنده باد پیروز باشید
« مجله هفته
یادش گرامی، خاطره اش جاوید
مجله هفته درگذشت رفیق عزیز آذر که از یاران و دوستان و همرزمان قدیم و حال ما بود را به تمامی چپ ها و کمونیست های ایرانی و زنان مبارز و حزب کمونیست مارکسیست لنینیست ایران تسلیت عرض می کند.
رفیق آذر نمونه برجسته مبارزه و شفافیت بود. رفیقی که یازده سال در برابر سرطان ش از سی سال در برابر ارتجاع اسلامی ایستاد، هرگز فراموشت نمیکنیم.