گزارشی از چند مراسم گراميداشت روز زن
کویته، لندن، آمستردام، هامبورگ، فرانکفورت، برمن، افن باخ
اتاق پالتاک: اتاق گفتمان، اتاق ايرانيان سوسياليست، اتاق ميزگرد
کويته، پاکستان
روز جهانی زن امسال در شرايطی برگزار شد که کويته بعلت جنگهای مذهبی بين مسلمانان شيعه و سنی شديدا متشنج بود و در شهر حكومت نظامی اعلام شده بود. به دليل همين مزاحمت ها مراسم هشت مارس چندين بار بتعويق افتاد. اما زنان و دختران جوانی كه در تب برگزاری هشت مارس می سوختند با تلاش و پی گيری فراوان بالاخره موفق شدند روز زن را در 19 مارس در هزاره تاون، محله ای كه اكثريت آن را پناهندگان افغانستانی تشكيل می دهند برگزار کنند.
تشنج موجود و حكومت نظامی باعث شد كه برگزار كنندگان نتوانند بصورت عادی به تبليغ بپردازند در نتيجه اين مراسم بصورت علنی برگزار نشد و دعوت از شرکت کنندگان نيز تنها بصورت شفاهی صورت گرفت. با وجود اين نزديک به 250 نفر در اين مراسم شرکت کردند.
فعالين و هواداران دسته هشت مارچ زنان افغانستان بزرگداشت روز زن را در راستای مبارزات خود برای رهايی زنان از قيد شونيزم مردسالارانه و سنت های ارتجاعی و عقب مانده می دانستند، و با اشتياق از يک ماه قبل به تدارک جلسه پرداختند. همكاری با ذوق و شوق پسران جوان نيز قابل توجه وحاكی از آمادگی اين قشر برای تحولات فكری و برافكندن ايده های عقب مانده در ميان آنان بود.
در جلسه دختران جوان در مقالات خود با زبانی ساده به افشای ستم های وارده بر زنان و دختران پرداختند و همه بر لزوم مبارزه عليه اين ستم ارتجاعی تاكيد كردند. در سخنرانی ها و مقالات، سخنرانان امپرياليسم آمريكا و متحدينشان كه افغانستان و عراق را به اشغال درآورده اند، محكوم كردند و به افشای سياستهای آنها پرداختند.
اين مراسم شامل برنامه های هنری نيز بود. در يك نمايشنامه (درامه) كه شامل سه پرده كوتاه بود سنتهای عقب مانده رايج مورد افشاء قرار گرفت و به مسخره كشانده شدند. در ديگر قسمت برنامه سرودی بنام آزادی توسط دختران نوجوان برگزار شد. همچنين در خلال اين برنامه شعرهايی با مضمونهای انقلابی و افشا گرانه نيز توسط دختران و پسران جوان دكلمه شد.
مراسم با استقبال گرم شرکت کنندگان روبرو شد و اين بر شور و شوق برگزاركنندگان جوان كه از مدتها قبل برای اين برنامه تدارك ديده بودند افزود. عليرغم موانع و محدوديت ها برنامه بسيار موفقيت آميز بود.
لندن
در روز 6 مارس مراسمی به دعوت سازمان زنان هشت مارس (ايراني، افغانستاني) واحد لندن برگزار شد. در اين مراسم حدود 150 زن و مرد شرکت داشتند.
در آغاز آذر درخشان از فعالين سازمان زنان هشت مارس (ايراني، افغانستاني) و هم چنين سردبير نشريه هشت مارس سخنرانی ای تحت عنوان «چشم انداز جنبش زنان در شرايط کنوني» ارائه داد. وی در سخنرانی خود تاکيد کرد که شکست انتخابات اسفند ماه در حقيقت شکست تفکر دوم خرداد نيز بود . وی گفت اين شکست نشان می دهد که باور به اصلاحات در چارچوب نظام جمهوری اسلامی بشدت زير سئوال رفته است. ديگر مردم باور ندارند که از طريق بازی های انتخاباتی می توان به اصلاحات جدی دست يافت. وی نتيجه گرفت که اين شکست فرصت خوبی برای جمعبندی از نفوذ تفکر دوم خردادی در جنبش زنان است و سپس جوانب گوناگون اين تفکر را در جنبش زنان ايران بررسی کرد.
آذر درخشان در پايان سخنرانی خود گفت مهمترين وظيفه جنبش زنان برای غلبه بر ضعفها و کمبودهايش تهيه يک پلاتفرم انقلابی حول خواسته های پايه ای زنان و هم چنين متشکل شدن حول اين مطالبات است.
برنامه با صدای گرم گيسو شاکری ادامه يافت. گيسو در ابتدای صحبت خود اعلام کرد که تنها راه زنان برای دستيابی به حقوق خود سرنگونی جمهوری اسلامی است. وی کسانی را که می خواهند جنبش زنان را جنبشی مسالمت جو نشان دهند، نقد و افشا کرد و گفت امروز برخی دنبال انقلاب مخملی هستند و زنان را نشان انقلاب مخملی کرده اند.
صدای اعتراض و مبارزه زنان ايرانی را در ترانه های گيسو می شنيديم. گيسو بار ديگر با صدای گرم و پر قدرت خود نشان داد که هنرمند متعهد می تواند نقشی جدی در برانگيختن شور و شوق مبارزه عليه مرتجعين داشته باشد.
پس از استراحت اين بار بتول عزيز پور شاعر مبارز و پرشوری بود که با شعر خود ما را به فضای رنجها و دردهای زن ايرانی برد . «صنم» سرود اعتراض و فريادی زنانی بود که ديگر نمی خواهند به بردگی تن دهند. «صنم» صلای مبارزه و مقاومت زن ايرانی بود که در يکی از سروده های بتول می درخشيد.
برنامه با طنز هادی خرسندی به پايان رسيد. هادی اين بار در طنز گزنده و شيرين خود تحت عنوان «ای کاش من يک فمينيست نبودم!» پوسيدگی افکار مرتجعين اسلامی در مورد زنان را به نقد کشيد.
آمستردام
اين مراسم به همت فعالين هشت مارس واحد هلند در روز 7 مارس با شرکت حدود 20 زن و مرد برگزار شد. در اين روز گفت و شنودی با آذر درخشان حول موقعيت جنبش زنان و وظايف فوری پيش پای اين جنبش انجام گرفت. آذر در اين صحبت تاکيد کرد که ويژگی شرايط کنونی اين است که پرچم های گوناگونی در صحنه سياسی ايران بالا رفته اند و همگی مدعی دفاع از حقوق زنان هستند. جنبش زنان بايد پلاتفرمی را تهيه کند که معياری برای سنجش نيروهای سياسی در رابطه با مسئله زنان باشد. وی پيشنهاد کرد که جدايی دين از دولت، لغو حجاب اجباري، لغو کليه قوانين تبعيض آميز عليه زنان، حق سقط جنين، حق حضانت، حق طلاق و حق تشکل مستقل زنان بعنوان يک پلاتفرم مورد بحث و گفتگو در محافل و تشکلات زنان قرار گيرد. وی گفت اينها مطالباتی است که اکثريت توده وسيع زنان را در بر می گيرد.
در بخش دوم برنامه نمايش فيلم «باران» از مجيد مجيدی بود. ما در اين فيلم با مسئله مهاجرين افغانی و رنج های آنان روبرو می شويم. افغانی های بعنوان نيروی کار فوق ارزان نه فقط استثمار می شوند، بلکه آنان حتی برای استثمار وحشيانه شدن توسط دولت جمهوری اسلامی مجازات می شوند. و در متن همه اين رنج و درد تحقير و سرکوب ملی را نيز می بينيم تحقيری که ديگر نه فقط از جانب سرمايه داران بلکه حتی توسط کارگران ايرانی از ملل گوناگون عليه ستمديدگان افغانی ساکن ايران روا می شود.
هامبورگ
اين مراسم به دعوت شورای ايرانيان دمکرات هامبورگ و با شرکت بيش از صد زن و مرد در روز 12 مارس برگزار شد.
مراسم با سروده ای از فروغ فرخزاد آغاز شد. سپس سرودی توسط زنان شورای دمکراتيک هامبورگ اجرا شد. سروده از زمان مسعودی بود که به مطالبات و مبارزات زنان در سراسر جهان اشاره داشت.
برنامه با سخنرانی آذر درخشان ادامه يافت. وی در اين سخنرانی ضمن بررسی جوانب گوناگون تفکر دوم خرداد در جنبش زنان، تاثيرات زيانبار اين تفکر در پيشروی مبارزات زنان و بر لزوم متشکل شدن زنان در دور آتی تاکيد کرد. وی گفت نظراتی از قبيل غير سياسی ديدن جنبش زنان و يا تقليل دادن مطالبات زنان و يا تلاش برای محدود کردن تشکل يابی زنان در تشکلات دولتي، مشخصه تفکر دوم خردادی و نفوذ آن در جنبش زنان است.
وی سخنرانی خود را با اين نکته پايان برد که در اين دوره ديگر کافی نيست که مخالف مردسالاری و پدر سالاری بود بلکه زنان بايد در تشکلات انقلابی متشکل شوند تا بتوانند ضمن کسب حقوق پايه ای خود تفکر مردسالارانه را از بين ببرند.
سپس تعدادی از زنان فعال شورای دمکراتيک ايرانيان هامبورگ با تقسيم کاری بسيار چشمگير هر يک متنی را ارائه دادند که هريک به جنبه ای از وضعيت زنان در جهان پرداخت.
سپس برنامه با شام و جشن به پايان رسيد.
فرانکفورت
در روز 13 مارس گراميداشت روز زن به دعوت تشکل زنان هشت مارس (ايراني، افغانستاني) واحد فرانکفورت برگزار شد. پس از خوش آمدگويی به شرکت کنندگان مراسم با سخنرانی ندا آزادی از تشکل هشت مارس آغاز شد. وی ضمن اشاره به شکست انتخابات اسفند ماه مجلس هفتم به تاثير اين امر بر روی وظايف جنبش زنان پرداخت. وی گفت تفکر دوم خردادی گرچه شکست سختی خورده است اما کماکان می تواند خود را بشکلی ديگر در جنبش زنان بازتوليد کند. وی ضمن تحليل از نفوذ زيانبار اين تفکر در جنبش زنان به جوانب گوناگون آن پرداخت. وی در پايان تاکيد کرد که امروز جنبش زنان در مقابل سئوال متشکل شدن و چگونه متشکل شدن و حول چه پلاتفرمی متشکل شدن قرار دارد. او تاکيد کرد امروزه زنان فعال و راديکال بايد تلاش کنند قطب انقلابی درون جنبش زنان را ايجاد کنند. وی افزود که زنان در داخل و خارج کشور بخش هايی از پيکر واحد جنبش رهايی زنان هستند و بايد با مبارزه حول يک پلاتفرم شفاف و روشن و انقلابی بر جدايی جغرافيايی فائق آيند.
در قسمت دوم مرواريد از فعالين زنان افغانستانی سخنرانی خود را تحت عنوان «شرايط مساعد برای پيشروی مبارزات زنان افغانستان و موانع آن» ارائه داد. وی ضمن ارائه تصويری اجمالی از موقعيت کنونی زنان در افغانستان، گفت مسئله زنان افغانستان در سطح جهانی هم چنان بطور جدی مطرح است و خود اين موجب شده است که در داخل افغانستان هم کسی نتواند آن را به پشت پرده براند. بعلاوه در چنين فضايی مردان حتی در ظاهر هم که شده به مسئله زنان افغانستان و حقوق آنان اذعان دارند. هم چنين خواست پيشرفت در ميان زنان افغانستان آن چنان قوی است که ما می بينيم حتی در عقب مانده ترين نقاط کشور زنان در تلاش ساختن مدارس برای دختران هستند. وی گفت اينها همه شرايط مساعد برای پيشروی مبارزات زنان است و انعکاس پر قدرت آن را در حمايت اکثريت مردم از ملالی جويا ديديم. ملالی جويا نماينده منطقه افرا در لويه جرگه بود که مرتجعين اسلامی در لويه جرگه را جنايتکارانی ناميد که بايد مجازات شوند و نه اينکه بعنوان نمايندگان مردم در لويه جرگه باشند. او گفت مردم به دو دليل از ملالی جويا حمايت کردند، يکی به اين دليل که او زن است و در مقابل کسانی ايستاد که حتی او را بعنوان انسان کامل حساب نمی آورند و ديگر اينکه ملالی حرف دل آنان را زد.
برنامه با شعرخوانی زيبا کرباسی ادامه يافت. صدای خشم و اعتراض زنان در شعر های زيبا جاری بود. او در شعری به مناسبت زلزله بم رنج و اندوه مردم ستمديده را منعکس کرد، مردمی که عنقريب چون زلزله و با صدای بمی بر سر مرتجعين اسلامی خراب خواهند شد. در اين مراسم حدود 70 زن و مرد شرکت داشتند. برنامه با موزيک زنده و رقص پايان يافت.
برمن
اين برنامه در روز 14 مارس به دعوت تشکل هشت مارس (ايراني، افغانستاني) واحد برمن و همکاری جمع زنان برمن برگزار شد. برنامه بشکل ميز گردی تحت عنوان «قانون منع حجاب در فرانسه يا حجابی بر واقعيت» با شرکت آذر درخشان از سازمان هشت مارس و حميلا نيسگيلی از سازمان انقلابی کارگران ايران (راه کارگر) ارائه شد.
حميلا اين قانون را از زاويه حقوق فردی و حق آزادی پوشش مورد بررسی قرار داد. هم چنين وی به اين قانون از زاويه تضعيف آتوريته خانواده و تقويت آتوريته دولت در مقابل جامعه پرداخت. او در صحبت های جامع خود در مورد جايگاه آزادی عقيده و بيان در جامعه مدنی به عواقب اين قانون در مورد کودکان و رشد اسلامگرايی پرداخت.
آذر ابتدا در مورد قانون توضيحاتی مختصر داد و سپس به وضعيت مهاجرين و کارگران به اهداف دولت فرانسه در طرح اين قانون پرداخت.
آذر اين قانون را از زاويه اهداف سرکوبگرانه و راسيستی دولت فرانسه مورد بررسی قرار داد. و تاکيد کرد که اين قانون هيچ ربطی نه به مسائل زنان و نه به مسائل کودکان دارد. او گفت اين قانون برای ايجاد شکاف در بين زنان مهاجر و زنان فرانسوی وضع شده و در عين حال وسيله ای برای مقابله با شکاف ها وتضادهای طبقاتی تشديد يابنده در اين جامعه است. وی هم چنين تاکيد کرد که برای بررسی اين قانون و موافقت يا مخالفت با آن بايد ديد که اين قانون به حاکميت سياسی چه کسانی خدمت می کند، آيا اين قانون در خدمت تشديد مبارزه ستمديدگان با طبقات ستمگر است يا وسيله ای برای منحرف کردن اين مبارزه. در پايان و هم چنين در بخش پرسش و پاسخ به نقد برخی جريانات ايرانی که مدافع قانون دولت شيراک هستند پرداخت.
حضور دهها زن و مرد در اين جلسه نشانه حساسيت و توجه ايرانيان به اين موضوع بود. در خلال برنامه موسيقی زنده و ترانه خوانی يک هنرمند ايرانی برنامه را همراهی می کرد.
افن باخ
(کانون انديشه زنان ايران)
بمناسبت روز جهانی زن، در 6 مارس 2004 مراسمی با شرکت جمعی از زنان ايرانی در شهر افن باخ آلمان برگزار گرديد. در اين مراسم از طرف آليس نماينده و پايه گذار کانون انديشه زنان ايراني، پيشنهاد تعطيل رسمی روز 8 مارس همراه با حقوق برای تمامی زنان جهان مطرح شد و مورد استقبال قرار گرفت. اين مهم پيگيرانه از طريق افکار عمومي، همبستگی زنان و مبارزات آنان و هم چنين حمايت مدافعين حقوق زنان در جهان دنبال خواهد شد.
اتاق های پالتاک
به مناسبت روز زن در 8 مارس در اتاق ميزگرد (سياسی اجتماعي) نينا يکی از فعالين سازمان زنان هشت مارس (ايراني، افغانستاني) سخنرانی ارائه داد.
در تاريخ 9 مارس نيز به همين مناسبت در اتاق گفتمان آذر درخشان سخنرانی ای تحت عنوان «چشم انداز جنبش زنان در شرايط کنوني» ارائه داد.
به مناسبت روز زن در 11 مارس آذر درخشان سخنرانی تحت عنوان «قانون منع حجاب يا حجابی بر واقعيت» در اتاق ايرانيان سوسياليست ارائه داد.
از نشریه هشت مارس شماره 9
می 1383 / اردیبهشت 1383